Saparmurat Niyazov, Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonraki Türkmenistan’ın ilk ve ebedi başkanıydı. Çağdaşı olan diktatörlerin billurlaşmış bir temsilcisi olarak, 1991-2006 arası dönemde ülkesinde yaptığı tuhaf işlerle tarihe geçmeyi başardı.

Niyazov’un iktidara geldikten sonra yaptığı ilk iş, kendisini ‘Türkmenbaşı’ olarak adlandırmak oldu. Böyle yaparak, Sovyet sonrası dönemde aşırı milliyetçi bir kapitalizmle yeniden yapılanan ülkesinin Atatürk’ü olmayı amaçlıyordu.

O sırada Türkiye’de yaşayan Erol Eğrek, bir gün Türkmenistan’da çalışacağını henüz bilmiyordu.

∗∗∗

Kendi ‘tanrılaşma’ sürecinin bir parçası olarak Niyazov, annesiyle babasını kutsallaştırdı: Nisan ayının adını annesinin adıyla değiştirerek ‘Gurbansultan Ece’ yaptı; 2003’ü “Saparmurat Niyazov’un kahraman annesi Gurbansultan Ece Yılı", 2004’ü de "Saparmurat Niyazov’un kahraman babası Atamurat Niyazov Yılı" ilân etti. Ülke kısa sürede, otoriterliğin muhaliflere göz açtırmayan yeni yüzleriyle tanışmıştı.

Niyazov, 2001’de unutulmaz bir sürpriz yaparak Ruhnameadlı kitabını halka duyurdu. Atalarının köklerinin Nuh peygambere kadar indiğini iddia ettiği bu kitap, Türkmen çocuklarının daha dünyaya gelmeden eğitilmeye başlandığı, tarihi çok eskiye giden Türkmenlerin sırf kendi ülkelerinde 70’ten fazla devlet kurdukları gibi fantastik iddia ve düşüncelerle doluydu.

‘Kuran’dan sonra en önemli kitap’ olarak tanımlanan........

© Birgün