Ücretlilerin ve emeklilerin çok büyük bölümünün asgari yaşam düzeylerine mahkûm edildiği bir toplumda yaşıyoruz. Ücretliler ve emekliler denilince de toplumun yüzde 80’ini aşan bir toplamdan bahsediyoruz demektir. Kaldı ki ücretli olmayanlar arasında da benzer koşulları aşamayanlar var. Bu asgari yaşam düzeylerinin tamamı yoksulluk sınırın altında, giderek büyüyen bir parçası ise açlık sınırının altında. Demek ki Cumhuriyetin 100. yılını aştığımız bir dönemde bir toplumsal bunalım evresindeyiz. Bu bunalımı pekiştiren, iktidarda 22 yılını deviren AKP siyasetidir kuşkusuz.

Bu bir çifte veya çoklu standartlar toplumudur aynı zamanda. Başka türlüsü mümkün olamaz zaten, herkes birden kaybedemez. Birileri, başkalarının sırtından ve gerekirse onların yoksullaşması üzerinden zenginleşir. Nasıl ki kumarda herkes birden kaybedemezse, gerçek yaşam koşullarında da böyle olur. Esasen kapitalist sistem, küçük bir azınlık semirirken –ki onlar sermaye sınıfının üretici veya parazit üyeleridir– büyük çoğunluğun sömürü çarklarında kaybetmesi ve yaygın çifte standartların var olması üzerine kuruludur. Eşitlik hali ise, sosyalist devrimi gerektirir.

Korelasyon, iki rasgele değişken arasında istatistiksel bir ilişki kurulmasıdır. Bu değişkenler arasındaki ilişki güçlü veya zayıf olabilir. Ama anlamsız değişkenler arasında dahi güçlü ilintiler (sahte korelasyonlar) bulunabileceği için, değişkenlerin doğru seçilmesi gerekir. Geçenlerde bir meslektaşımızın “dolandırıcılık artışı ile enflasyon arasında” bir ilişki kurmuş olduğunu ve enflasyonun dolandırıcılık üzerinde güçlü bir etkiye sahip olduğu sonucuna vardığını gördüm. Olabilir. Enflasyonist sürecin uzaması toplumdaki ahlaki yapıları derinden sarsabilir. Ama bu, bazı tarihsel momentlerde bir sahte korelasyona da işaret edebilir.

Aslında daha az yanılabileceğiniz seçimler de yapabilirsiniz. Örneğin bir iktidarın yolsuzluğa bulaşma derecesi ile toplumdaki ahlaki erozyon/toplumsal çürüme (dolandırıcılık vs) arasında bulunacak bağıntının çok daha sağlam dayanakları olacaktır. Veya enflasyon ile tekelci fiyatlama arasındaki ilinti de öyledir. Politik sürece daha net bir yorum getirmek istiyorsanız, AKP’nin başlangıçtaki siyasi söylemi olan 3Y’yi yani “Yolsuzlukları, Yoksulluğu ve Yasakları bitirmek” hedefinin değişkenleri arasında da korelasyonlar kurmaya girişebilirsiniz. Elde edilen güçlü ilintiler kimseyi şaşırtmayacaktır. Bu kadar yolsuzluk ve şatafat varken bunca yoksulluğun yaşanıyor olması adeta bileşik kaplar gibidir. Bunun sürdürülebilmesi yani toplumdan yükselebilecek itiraz........

© Birgün