Avrupa’da kapitalizmin hızla sanayileşmesi neticesinde kitle toplumunun da hızla yapısal olarak oluşumuna neden oldu. Daha sonra-kitle kültürü sürecine neden olacak olan bu kitle toplum yapısı ve kapitalist iş bölümü; evrensel iletişim sistemi ile buna dayalı kitlesel siyasi hareketlerin büyümesi gibi kimi değişimleri de ortaya çıkarttı.

Bu değişimin sağlamış olduğu çeşitliliklerden oluşan psikolojik birlikte yer alan bireyler, oluşturdukları kitleler ile kolektif bir bilincin parçası haline gelirken, bir kitle-grup içerisindeki birey olduğundan daha farklı bir kişiliğe oldu.Aynı şekilde, bir futbol stadyumunu dolduran bütün bireylerden bahsederken de haliyle bir grup aidiyetinden bahsetmek olanaklı değildir.

∗∗∗

Futbol, farklı dilden, kültürden ya da sosyal kökenden gelen insanlar arasında toplumun entegrasyon işlevini gördüğü bir gerçektir. Taraftarlık ve bunun sosyal olgusu, grup aidiyetliklerinin tanımlandığı ve kimliğin edinildiği, davranış esaslarının şekillendirildiği, politik ve sosyal temsilin gerçekleştirildiği bir toplumsal kültür alandır. Küresel işlev görmesi yanında, kültürel geçişlerin çok rahat sağlandığı bir uzlaşma alanıdır.

Fakat, kapitalizmin etkisiyle-özellikle Avrupa’da olduğu gibi ülkemizde de sermayedarlar-başkanlar için yeni bir pencere açmış olan futbol, kitlelerce sevildikçe endüstriyel bir pazarın parçası haline gelmiştir.

Süreç içinde taraftarların geldiği noktayı inceleyeceğimiz için, öncelik olarak bir tasvir yapmakta yarar var. Taraftarlar, stadyumlarda her daim dayanışma bağlamında kolektif bir kimlik oluşturma arzusu içindeydiler. Stadyumlarda klikleşen duygusal grupların tribünlerden bir endüstriyel futbol gerçeği öncesi duygusal birlikteliği fiziki olaraktan sağlamaları bir sadakat duygusunu da beraberinde getirirdi. Fakat, endüstriyelleşme sonrası-bu yapı bilinçli olarak farklı yerlere ayrılıp dağıtıldı. İşte bu süreç sonucunda, taraftarlar önce seyirciye dönüştürüldü, sonra müşteri yapıldı ve aidiyetle bağ kurulan kulübe karşı yabancılaşma süreci başlandı.

Futbolun sermaye........

© Birgün