Ekonominin 2024 yılı 2’nci çeyreğinde, 2023’ün aynı dönemine göre beklentilerin altında, yüzde 2,5 büyüdüğü açıklandı. Bu oran 2022 yılının 2’nci çeyreğinde gerçekleşen yüzde 10,3’lük küçülmenin ardından 16 çeyrektir en düşük büyüme performansı oldu. Daha önce yüzde 5,7 olarak ilan edilen 2024 1. çeyrek büyümesi de aşağı doğru yüzde 5,3’e revize edildi. Böylelikle yılın ilk yarısında Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) büyümesi ortalama yüzde 3,8 düzeyinde gerçekleşti. Biraz sonra ayrıntılarıyla değerlendireceğimiz gibi, ekonomi belirgin bir “yavaşlama” sürecine gireceği için (Şimşek ve ekibi buna “dengelenme” diyor), önümüzdeki çeyreklerde bu oran belirgin bir biçimde gerileyecek. Örneğin, 3’üncü ve 4’üncü çeyreklerde gelecek yüzde 1’lik büyümeler yıllık ortalamayı yüzde 2,4’e çekecek. Bu oran IMF’nin 2024 için öngördüğü yüzde 3,4 düzeyinin de altında. Açıkçası, bu oranın daha da aşağı yüzde 2’nin altına düşme olasılığı yüksek görünüyor.

Aslında çeyrekten çeyreğe büyüme verileri sağlıklı bir değerlendirme yapmak için daha uygun. 2024’ün 1. çeyreğinde 2023 son çeyreğine göre yüzde 2,4 artış şeklinde açıklanan oran belirgin bir düşüşle, yüzde 1,4’e revize edildi. 2024’ün 2’inci çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış büyüme ise 1. çeyreğe göre çok sınırlı yüzde 0,1’lik bir artış sergiledi. Bu tempo 2024 için yüzde 2’nin altında bir büyümeye işaret ediyor.

Sektörel bazda baktığımızda sanayinin yüzde 1,8 azalması dikkat çekiyor. Zaten daha önce açıklanan sanayi üretim endeksi böyle bir daralmaya işaret ediyor. Bu zayıflama Haziran’da yüzde 4,6’ya kadar vardı. Elbet bu tablonun ortaya çıkmasında bu çeyrekteki iki uzun bayram tatilinin payı var. Öte yandan, bayram dönemlerinde sanayi üretimi yavaşlarken, bazı harcamaların arttığını, örneğin hizmetlerde sağlanan yüzde 2,9, bilgi iletişimdeki yüzde 3,4’lük büyüme performansında bu etmenin olumlu rolü bulunduğunu söyleyebiliriz. İnşaat, deprem bölgesindeki faaliyetlerin etkisiyle yüzde 6,5 büyürken, tarımda da........

© Birgün