Theodor W. Adorno, 1949’da soykırımdan sonra şiir yazmanın barbarca olduğunu söylemişti. 12 Haziran 2025’te, İsrail’in hava saldırısında, ailesiyle birlikte hayatını kaybeden 24 yaşındaki İranlı şair Parnia Abbasi, şiirlerinin birinde "Senin dünyanda yıldızlar ışığın özgürlüğü / benimkinde gölgelerin peşinde koşmak" diye yazmıştı; şiirinin sonunu "Yanıyorum / O sönmüş yıldız olacağım / Senin gökyüzünde / Duman gibi" diyerek bitiriyordu. Bilgisayar oyunu gibi izlenen bir savaşta yükselen dumanları gördükçe aklıma Parnia geliyor.

∗∗∗

Parnia’nın şiirinde yazdığı gibi, başka bir gökyüzünde değil bütün o dumanlar, aynı gökyüzünde olup bitiyor. Bütün bu ölümler ve travmalar, Avrupa ya da ABD’nin gökyüzünde sönmüş bir yıldız gibi görünse de dumanı bu dünyanın her yerine sızıyor. Sosyal olarak gömülü travma sadece hayatta kalanların ailelerine, yakınlarına değil, aynı zamanda bir bütün olarak topluma ve dünyaya bulaşır. Böylesi büyük sosyal travmalardan sonra genellikle inkâr, karşı saldırganlık, küresel projeksiyon ve bölünme gibi büyük savunmalar ortaya çıkar. Bütün bu savunmalar travmanın........

© Birgün