35 yıl sonra tarih tekerrür mü ediyor?
Bugün yaşananlar, ilk defa yaşanmıyor.
Tarih 2 Ağustos 1990. Türkiye’nin güney komşularından Saddam Hüseyin liderliğindeki Irak, “petrol hırsızlığı” iddiasıyla Kuveyt’i işgal etti. Bu gelişme, 2. Dünya Savaşı sonrası BM’nin kurulduğu günden itibaren ilk kez üye bir ülkenin fiilen işgal edilmesi demekti.
Irak’a karşı ABD’nin öncülüğünde yaklaşık 40 ülkeden oluşan bir koalisyon kuruldu. Türkiye’nin nasıl tutum alacağı merak konusuydu. Ankara, Irak-İran Savaşı’nda olduğu gibi tarafsız kalmak yerine, dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın yüksek hevesiyle ABD’nin başını çektiği koalisyonla birlikte hareket etmeye karar verdi. Hatta Özal’ın koalisyonun şahin kanadını temsil ettiği bile iddia edilebilirdi. Özal, ABD’li diplomatlarla yaptığı görüşmelerde, işgali sonlandırmanın da ötesinde, bir an önce Saddam’ın indirilmesi gerektiğini söyleyip durdu.
Özal ünlü “Bir koyup üç alacağız” sözünü, Türkiye’nin bu süreçteki politikasını anlatmak için sarf ediyordu (Daha sonra Times dergisine bu lafı şaka amaçlı kullandığını ama “Türkiye’nin yine de kârlı çıktığını” söyledi). Dışişleri kadroları temkinli bir hat izlenmesi konusunda uyarılarda bulunurken kimseyi dinlemeyen Özal’ın gözü fırsatlardaydı. Süreç içinde Genelkurmay, Dışişleri ve Milli Savunma Bakanları istifa etti. Komünizme karşı kurulan NATO’nun içinde Soğuk Savaş sonrası Türkiye’nin rolü tartışılırken, Özal bu tartışmalara ülkesinin jeopolitik konumunu emperyalizmin hizmetine sunma arzusuyla cevap veriyordu. Tıpkı Menderes’in Kore’ye asker gönderme kararı gibi…
Nitekim Irak karşıtı koalisyonun belirlediği yaptırım kararlarına ilk uyan ülke de Özal Türkiye’si oldu ve işgalden birkaç gün sonra Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı kapatıldı. Bu, Türkiye’nin önemli bir gelirden mahrum kalması demekti ancak ABD’ye sırtını dayayan Özal, “Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez” düşüncesindeydi. Irak’ın Kuveyt’ten çıkma baskısına direnmesi üzerine Ocak 1991’de Körfez Savaşı resmen başladı. Özal, Saddam’ı daha müşkül durumda bırakmak için ABD askerlerinin İncirlik Üssü’nü kullanmasına da müsaade etti. Mayıs 91’de Türkiye’nin Irak politikasını analiz eden Washington Post, Özal’ın Saddam karşısındaki adımlarının üst düzey Amerikalı yetkilileri bile şaşırttığını yazıyordu.
6 ay süren savaşın kaybedeni Irak’tı.........
© Birgün
