“Sosyal güvenlik açıkları büyüyor” iddiasının gerçek dışı olduğu, yalan olduğu bir kez daha resmi verilerle ortaya çıktı. Bilindiği gibi hükümet emekli aylıklarını artırmamak için sık sık “sosyal güvelik sistemi zor durumda” “sosyal güvenlik açıkları büyüyor”, “EYT hem sosyal güvelik sisteminin hem de bütçenin dengelerini bozdu” gibi felaket tellallığı yapıyor.

Emeklilere insanca aylıklar verilmesinin nedeni olarak sosyal güvenlik isteminin açıkları ileri sürülüyordu. Dahası bütçeden/hazineden sosyal güvenliğe aşırı kaynak ayrıldığı ve bunun giderek arttığı iddia ediliyordu. O kadar ki en düşük emekli aylığı 14 bin 469 liraya yükseltilirken 1 lira bile yuvarlamama yapmamanın, 14 bin 470 TL, 14 bin 500 TL yapmamanın gerekçesi olarak “bütçe kısıtı” gösteriliyordu. Son 10 yıllık bütçe verileri böyle bir kısıt olmadığının, iddiaların yalan olduğunu gösteriyor.

Son açıklanan resmi verilerle sosyal güvenlik harcamalarının arttığı, bütçeye yük olduğu iddialarının koca bir yalan olduğu bir kez daha ortaya çıktı. 2024 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri gerçekleşmeleri açıklandı. Diğer bir ifadeyle 2024 yılı için öngörülen bütçe harcaması ile gerçekleşen bütçe harcamaları verilerini biliyoruz. Böylece resmi bütçe gerçekleşme verilerinden hareketle sosyal güvenlik için yapılan kamu harcamalarının gelişimini analiz edebiliriz. Bu yazımda bu verileri sosyal güvenlik harcamaları açısından ele alacağım.

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü aylık bütçe bültenleri aralık ayı sonuçları içinde yer alan 4) cari transferler b) hazine yardımları başlığı altında “Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri” başlığı yer alıyor. Bunları SGK’ye yapılan bütçe transferleri olarak değerlendirmemiz mümkün. SGK’ye bütçe transferleri içinde şu kalemler var:

Sosyal güvenlik devlet katkısı: 5510 sayılı kanunun 81. maddesi gereğince devletin, Kurumun ay itibariyle tahsil ettiği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile ve sağlık sigortası primlerinin 1/4'ü oranında Kuruma yaptığı katkıdır.

Faturalı ödemeler: Makam, görev, temsil tazminatları, terör emsal tazminatları, harp malullüğü zamları, emekli ikramiyeleri vb. gibi tutarlardan oluşan faturalı ödemelerin karşılığı olarak Hazinece Kuruma aktarılan tutarlardır.

Emeklilere ek ödeme: 5454 sayılı kanunun 1. maddesi uyarınca gelir ve aylık alanlar ile hak sahiplerine aylık veya gelir olarak her ay ödenen tutarlara göre belirli oranlarda yapılan ek ödemeler için Hazinece Kuruma ödenen tutardır

İşverenlere 5 puan indirimi (desteği) 5510 sayılı kanunun 81inci maddesi uyarınca 4(a) ve 4(b) sigortalıları için 5 puan teşviğidir.

Sosyal güvenliği olmayanların sağlık primi: 5510 sayılı kanunun 60/1/c. maddesi........

© Birgün