Dünyanın enerji açlığı hem nüfusun hem de ekonomilerin büyümesiyle her geçen gün artmakta. Fosil yakıtların çevreye verdiği zarar ve tükenme tehlikesi, temiz ve sınırsız enerji arayışını hızlandırıyor. Bu noktada, bilim insanlarının gözlerini çevirdiği en büyük umutlardan biri nükleer füzyon teknolojisi. Güneş’in ve yıldızların enerji üretme prensibi üzerine kurulu bu teknoloji, karbon salınımı olmadan sınırsız enerji vadediyor. Son yıllarda Çin, İngiltere, Rusya ve ABD başta olmak üzere birçok ülke füzyon enerjisi konusunda büyük yatırımlar yapıyor. Avrupa Birliği ise ITER (Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör) projesiyle küresel bir liderlik üstlenmiş durumda. Peki, bu alandaki son gelişmeler nelerdir ve 2030 yılına kadar bizi neler bekliyor?

Çin, son yıllarda füzyon enerjisi konusunda adından sıkça söz ettiriyor. Ülkenin en büyük projelerinden biri olan EAST (Deneysel Gelişmiş Süperiletken Tokamak), halk arasında "Yapay Güneş" olarak biliniyor. Bu reaktör, plazmayı milyonlarca derece sıcaklıkta tutarak füzyon reaksiyonlarını sürdürebilmeyi amaçlıyor. 2023'te EAST, 70 milyon santigrat derecelik sıcaklığı tam 17 dakika boyunca koruyarak kendi rekorunu kırdı. 2022'de ise plazmayı 1.056 saniye boyunca 120 milyon derece sıcaklıkta tutarak füzyon araştırmalarında önemli bir eşiği aşmıştı. Çinli bilim insanları, bu başarıların ticari ölçekli bir füzyon santralinin önünü açtığını belirtmekte. Ayrıca Çin, CFETR (Çin Füzyon Mühendislik Test Reaktörü) projesi üzerinde çalışıyor. Bu reaktör, ticari ölçekli füzyon enerji santrallerinin prototipi olacak ve 2035 yılına kadar faaliyete geçmesi planlanıyor. Çin, bu alandaki agresif ilerlemesiyle 2030’lu yıllarda füzyon enerjisinde lider olmayı hedefliyor. Hatta Çin 2060 yılına kadar ülke enerjisinin büyük bir çoğunluğunu Füzyon Enerjisi ile çalıştırmayı planlıyor.

İngiltere de füzyon enerjisi alanında büyük yatırımlar yapan ülkelerden biri. Oxfordshire'da bulunan JET (Joint European Torus), Avrupa’nın en büyük füzyon deney reaktörü ve son yıllarda önemli başarılar elde etti. 2022’de JET, 59 megajul enerji üretmeyi başararak Avrupa’nın füzyon araştırmalarındaki liderliğini pekiştirdi.........

© Aydınlık