Dünyanın dört bir yanı uzaya doğru hızla ilerlerken, son yıllarda Afrika kıtasında da gözle görülür bir hareketlilik yaşanıyor. Bu gelişmelerin en sembolik adımı ise 2019 yılında resmi olarak kurulan Afrika Uzay Ajansı (African Space Agency - AfSA) oldu. Merkezi Mısır’ın başkenti Kahire’de bulunan bu ajans, kıtanın ulusal uzay programlarını koordine etmeyi, veri paylaşımını artırmayı ve Afrika’nın uzaydaki bağımsızlığını pekiştirmeyi hedefliyor. Peki, Afrika neden uzay çalışmalarına yöneldi? Ne kadar ilerideler? Dünya uzay çalışmalarına nasıl katkı sağlayacaklar? Ve en önemlisi, Türkiye bu yapılanmadan nasıl dersler çıkarabilir? Bende bu hafta Afrika Uzay Ajansının çalışmalarını yakından takip etmek için Afrika’ya uçtum ve bu yeni kurulumun ne anlama geldiğini siz değerli okurlarıma anlatmaya çalışacağım.

Afrika genelde yoksulluk ve doğal güzellikleri ile anılsa ve Afrika'nın uzay serüveni birçoklarına uzak bir ihtimal gibi gelse de kıta ülkeleri uzun süredir çeşitli uzay projelerine yatırım yapıyor. Güney Afrika, Nijerya, Mısır, Cezayir ve Kenya gibi ülkeler yıllardır kendi iletişim ve gözlem uydularını yörüngeye yerleştiriyor. Özellikle Güney Afrika, 1999 yılında kurduğu Uzay Ajansı (SANSA) ile bu alanda bölgesel bir lider konumuna geldi. Johannesburg yakınlarındaki dev radyo teleskop projeleri, yalnızca Afrika’ya değil, küresel bilime de ciddi katkı sunuyor. Nijerya ise 2003'ten bu yana uzaya dört uydu gönderdi. Bunların arasında 2011’de fırlatılan NigeriaSat-X, tamamen Nijeryalı mühendisler tarafından geliştirilen ilk uydu olarak kıta tarihinde özel bir yere sahip. Mısır da 2019’da EgyptSat-A uydusunu Rusya ile işbirliği içinde fırlattı. Esasında Uhuru (Özgürlük) adındaki uydu İtalyan-ABD işbirliğiyle 1970 yılında Kenya’dan fırlatılmıştı ve bu bile kıtanın bir nevin uzay çalışmalarına uzak olmadığını gösteriyor. 30 yıl önce öğrencilik yıllarımda Uhuru uydusunu duyduktan sonra ülkemiz adına niye bizim böyle bir çalışmamız 1970’li yıllarda olmadı diye hayıflanmıştım. Bu gelişmeler, Afrika’nın yalnızca pasif bir kullanıcı........

© Aydınlık