menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Savaşın ve ateşkesin gerçekleri gizli raporda çok açık

27 49
26.06.2025

25 Haziran 2025 New York Times’ın birinci sayfasında “Tahran bombası yalnızca birkaç ay geciktirildi” başlığıyla bir yazı yayımlandı. Altı uzman muhabirin imzasını taşıyan inceleme haberindeki gizli bir ABD raporunda,

-ABD'nin İran'daki üç nükleer tesisi bombalamasının, ülkenin nükleer programını yalnızca birkaç ay geriye götürdüğü,

-İlk bulgulara göre, saldırıların iki tesisin girişini kapattığı ancak yeraltı yapılarını yıkmadığı belirtiliyor.

İran, en kritik nükleer zenginleştirme tesisi olan Fordo'yu saldırılardan korumak için bir dağın derinliklerine inşa etmişti. ABD basınında “tek bir bombanın Fordo tesisini tek başına yok edemeyeceği”, “tesisi yok etmek için saldırının dalgalar halinde gelmesi ve bombacıların aynı delikten birbiri ardına bomba atması” gerektiğine ilişkin ABD ordusu kaynaklı bilgiler de aktarılmıştı.

Askeri ve jeolojik uzmanlar teknik olarak bunun yapılabilir olduğunu ancak görevin risklerle dolu olduğunu söylüyorlardı.

Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'ndeki Nükleer Sorunlar Projesi Direktörü Heather Williams, tesis hakkında bilinmeyen çok şey olduğu görüşündeydi. “Dağın daha da derinlerine gömülmüş bazı ek tüneller veya tesisler olabilir.” demişti. (The New York Times, 20 Haziran 2025)

Gizli rapora ilişkin Times’ın dün yayımlanan (25 Haziran) son haberinde şu bilgiler yer alıyor:

-Saldırıdan önce, ABD istihbarat teşkilatları İran'ın bir bomba yapmak için en hızlı bunun yaklaşık üç ay süreceğini söylemişti. ABD'nin bombalama faaliyeti ve İsrail Hava Kuvvetlerinin günlerce süren saldırılarından sonra, Savunma İstihbarat Ajansının raporu programın altı aydan az bir süre ertelendiğini tahmin ediyor.

-Raporda ayrıca İran'ın zenginleştirilmiş uranyum stokunun büyük bir kısmının nükleer materyalin çok azını yok eden saldırılardan önce taşındığı belirtildi. İran bunların bir kısmını gizli yerlere taşımış olabilir.

-Bazı İsrailli yetkililer, İran Hükûmeti’nin, büyük tesislere saldırı olması durumunda nükleer programını sürdürebilmek için gizli küçük zenginleştirme tesisleri bulundurduğuna inandıklarını söyledi.

-Saldırıdan önce mevcut ve emekli askeri yetkililer, dağın 75 metre altında gömülü olan Fordo tesisini yok etme çabasının muhtemelen aynı noktalara günlerce hatta haftalarca hava saldırısı yapılmasını gerektireceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

-12 adet “sığınak delici” olarak anılan GBU-57 Massive Ordnance Penetrator bombası atıldı. American Enterprise Institute'daki Orta Doğu yöneticisi Brian Carter'a göre şu anda altı yer üstü giriş krateri görülebiliyor.

-Ancak birçok askeri bomba uzmanı, işin tamamlanması için bir günden fazla süren saldırıların gerekeceğine inanıyordu.

-İlk hasar değerlendirmesi, Başkan........

© Aydınlık