Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarında 23 Ağustos'tan itibaren yenileme ve açılış işlemlerinin yapılmayacağını duyurdu. KKM uygulaması, döviz kurlarındaki oynaklığı engellemek amacıyla 2021 Aralık ayında devreye alınmıştı. KKM’nin toplam bakiyesi 2023 Ağustos'ta 140 milyar doların üzerine çıkarak zirve yapmıştı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KKM uygulamasının sona ermesine ilişkin, “Önemli bir koşullu yükümlülük olan KKM'nin sonlanmasıyla finansal istikrar daha da güçlenecek.” ifadesini kullandı. Bu açıklamalar kamuoyunda KKM tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Öncelikle bu uygulamanın ne olduğuna sonra da ekonomiye olumlu ve olumsuz etkilerine bakalım.

20 Aralık 2021 tarihine kadar yaklaşık olarak dört ay boyunca manipüle edilen döviz fiyatları KKM uygulaması başladıktan sonra çok sert bir düşüşle gerilemişti. KKM’nin ilan edilmesi bile manipülatörleri korkutmuş ve panik satışları tetiklemişti. Bazı yabancı manipülatörlerin, mandacı ekonomistlerin ve muhalefetin körüklediği bu manipülasyon sürecinde kara propagandanın etkisinde kalan küçük yatırımcılar ne yazık ki zarar görmüştü. KKM’nin uygulanmasının iki temel nedeni vardı. Birincisi aylar süren döviz manipülasyonunun önünü kesmekti. Diğeri ise Türkiye’de enflasyonda dövizin geçişkenliği yani dövizin enflasyonun yükselmesinde temel etkenlerden birisi olması ve bunu engelleme iradesiydi. Dövizde yaşanan her birim yükselişin enflasyona etkisinin en az 1 ila 1,5 yıl arasında sürdüğü tahmin ediliyor. Bu veri hem TCMB’nin hem de çeşitli akademisyenlerin çalışmalarına dayanıyor. Uzun süreden beri TL’de yaşanan değer kaybının ardından sermaye hareketlerinin sınırlandırılması (yani bir anlamda dövizin yasaklanmasını) tercih etmeyen hükümet ara formül olarak KKM’yi uygulamaya başladı. Hükûmet bu hamlesi döviz manipülatörlerine büyük bir darbe vurdu.

KKM uygulamasının maliyeti konusunda çok tartışma yapıldı ve konu ile ilgili kara propaganda faaliyeti devam ediyor. En çok kullanılan argümanlardan biri ‘KKM’nin maliyeye getirdiği yük’ konusudur. 2021 yılının son dört ayında ‘döviz kuru artışının Türk ekonomisine getirdiği milyarlarca dolarlık yükü’ her gün hesaplayarak anons eden mandacı ekonomistler bu hesapları kısa sürede unuttu. Yüksek döviz kurlarının Türk ekonomisine getirdiği maliyet uzun bir süre yüksek enflasyon olarak yaşandı. Dolayısıyla bu argüman üzerinden KKM’nin yükünü tartışmak anlamsızdır. Ancak bazı eski bürokrat ve neoliberal ideolojinin bayraktarlığını yapan bazı akademisyenler KKM’nin rakamsal maliyetlerini hesaplamaktan ve........

© Aydınlık