Döviz talebine karşı yeni önlemler alınmalı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri, 7 Şubat haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 517 milyon dolar artışla 167 milyar 492 milyon dolara çıktı. TCMB rezervleri Ocak 2025 sonunda rekor seviye olan 167,56 milyar dolara ulaşmıştı. Neoliberallerin ‘Türkiye dış borç ödeyemez, ödeme krizi yaşıyoruz, swap hariç net rezerv eksi olduğu için battık.’ minvalinde yaptıkları karapropagandaya bir yanıt oldu bu gelişme. Peki, rekor Merkez Bankası rezervi Türkiye’yi muhtemel bir döviz şokuna karşı korur mu?
Türkiye’nin 1994, 2001 ve 2018 yıllarında yaşanan döviz şoklarında yabancıların manipülasyonunun yanı sıra birey ve şirketlerin yüksek talebi etken olmuştur. 2023 yılı yazında göreve gelen ekonomi yönetimi sık sık dolarizasyonun sona erdirileceğini vurgulamış, kalıcı olarak liralaşmanın sağlanacağını iddia etmişti. Neoliberallerin hedefinde olan ve karapropagandasına maruz kalan KKM (Kur Korumalı Mevduat) uygulaması tamamen sona erdirildi. Bu uygulama 2021 yılı sonunda manipülatif bir şekilde başlatılan döviz atağına karşı bir savunma mekanizmasıydı. Ana akım iktisatçılar bu ürünü ‘döviz’ olarak nitelendirme hatasına düştüler ve ne yazık ki Sayın Şimşek yönetimindeki ekonomi kadrosu, KKM’yi tasfiye etme yolunu seçti. İşin trajikomik tarafı şu; Şimşek ve ekibi göreve geldikten sonra KKM ödemeleri üçe katladı. Şimşek öncesinde KKM’nin maliyeti 245 milyar TL olmuştu. Şimşek göreve geldikten sonra KKM için 800 milyar TL’ye yakın ödeme yapıldı.
BDDK verilerine göre Aralık 2024 yılı sonu itibarıyla Türk bankacılık sisteminde toplam mevduat tutarı 538,47 milyar dolar. Toplam TL mevduatı 337,17 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Döviz mevduatı 122,88 milyar dolar, KKM’nin tutarı ise 27 milyar dolar seviyesinde. Yani TL mevduat toplam mevduatın yüzde 63’ü kadardır. Sayın Şimşek göreve gelmeden önce TL mevduat/toplam mevduat oranı yüzde 60 seviyesindeydi. Bu anlamda bakıldığında bir başarı hikâyesi olduğu söylenemez. Aynı dönemde 125 milyar dolara kadar ulaşmış olan KKM’nin tasfiyesi........
© Aydınlık
