Çoğu okuyucu haberi şimdiye kadar öğrenmiştir. Çinli bir yapay zeka (YZ) şirketi olan DeepSeek, OpenAI, Anthropic ve Meta gibi şirketlerin en iyi modelleriyle karşılaştırılabilir bir yeteneğe sahip olan, ancak son derece düşük bir maliyetle ve son teknoloji GPU çiplerinden daha azını kullanarak eğitilen R1 adlı bir YZ modeli yayınladı. DeepSeek ayrıca modelin detaylarını, başkalarının kendi bilgisayarlarında ücretsiz olarak çalıştırabilmesine yetecek kadar kamuoyuna açıkladı.

DeepSeek, ABD'nin Muhteşem Yedili yüksek teknoloji şirketlerini su hattının altından vuran bir torpidodur. DeepSeek, Nvidia'nın en yeni ve en iyi çiplerini ve yazılımını kullanmadı; Amerikalı rakiplerinin aksine YZ modelini eğitmek için büyük harcamalar yapmasını gerektirmedi; ve bir o kadar da faydalı uygulama sunuyor.

DeepSeek R1'i, ABD yaptırımlarının Çin'e ihraç edilmesine izin verdiği Nvidia'nın daha eski, daha yavaş çipleriyle inşa etti. ABD hükümeti ve teknoloji devleri, daha iyi çipler ve YZ modelleri üretmenin getirdiği büyük maliyetler nedeniyle YZ geliştirmede tekel olduklarını düşünüyorlardı. Ancak şimdi DeepSeek'in R1'i, daha az parası olan şirketlerin yakında rekabetçi YZ modelleri çalıştırabileceğini gösteriyor. R1 çok düşük bir bütçeyle ve çok daha az bilgi işlem gücüyle kullanılabiliyor. Dahası, R1, kullanıcıların modeli sorguladığı ve yanıtlar aldığı YZ jargonu olan “çıkarım” konusunda rakipleri kadar iyi. Ve her türden şirket için sunucularda çalışır, böylece OpenAI gibilerinden büyük fiyatlarla “kiralamalarına” gerek kalmaz.

En önemlisi, DeepSeek'in R1'i açık kaynak kodludur, yani kodlama ve eğitim yöntemleri herkesin kopyalamasına ve geliştirmesine açıktır. Bu, OpenAI ya da Google'ın Gemini'sinin karlarını maksimize etmek için bir kara kutu içine kilitledikleri özel sırlara gerçek bir darbedir. Buradaki analoji, markalı ve jenerik ilaçlarla ilgilidir.

ABD YZ şirketleri ve yatırımcıları için en büyük sorun, yeterince başarılı sonuçlar elde etmek için pahalı çiplerin katlarını barındıracak devasa veri merkezleri inşa etmenin gerekli olmayabileceğinin görülmesidir. Şimdiye kadar ABD'li şirketler devasa harcama planlarını hızlandırıyor ve bunun için mega miktarlarda fon toplamaya çalışıyorlardı. Nitekim DeepSeek'in R1'inin haberlere yansıdığı pazartesi günü, Meta 65 milyar dolarlık bir yatırım daha yapacağını duyurdu ve sadece birkaç gün önce Başkan Trump, sözde Stargate projesi kapsamında teknoloji devlerine 500 milyar dolarlık hükümet sübvansiyonu yapılacağını açıkladı. İronik bir şekilde Meta CEO'su Mark Zuckerberg, "Küresel YZ standardını Çin'in değil ABD'nin belirlemesini istiyoruz" diyerek yatırım yaptıklarını söyledi. Aman Tanrım.

Şimdi yatırımcılar bu harcamaların gereksiz olduğundan ve daha da önemlisi DeepSeek'in YZ uygulamalarını onda bir maliyetle sunabilmesi halinde Amerikan şirketlerinin karlılığına darbe vuracağından endişe ediyor. YZya yönelik en büyük teknoloji hisselerinden beşi - yonga üreticisi Nvidia ve hiper ölçekleyiciler olarak adlandırılan Alphabet, Amazon, Microsoft ve Meta Platforms - bir gün içinde borsa değerlerinden neredeyse 750 milyar dolar kaybetti. Ve DeepSeek, Muhteşem Yedili'nin devasa 'ölçek büyütmesinden' faydalanmayı bekleyen veri merkezi şirketleri ile su ve elektrik operatörlerinin karlarını tehdit ediyor. ABD'deki borsa patlaması büyük ölçüde 'Muhteşem Yedili'de yoğunlaşmıştır.

Peki DeepSeek ABD teknoloji hisselerindeki devasa borsa balonunu patlattı mı? Milyarder yatırımcı Ray Dalio öyle düşünüyor. Financial Times'a verdiği demeçte Dalio, "fiyatlandırma, faiz oranı riski ile aynı anda yüksek seviyelere ulaştı ve bu kombinasyon balonu patlatabilir... Şu anda döngüde bulunduğumuz yer, 1998 veya 1999 yılları arasında bulunduğumuz yere çok benziyor" dedi. "Başka bir deyişle, kesinlikle dünyayı değiştirecek ve başarılı olacak büyük bir yeni teknoloji var. Ancak bazı insanlar bunu yatırımların başarılı olmasıyla karıştırıyor."

Ancak durum böyle olmayabilir, en azından henüz değil. YZ çip şirketi Nvidia'nın........

© Aydınlık