Geçen hafta sonu Başkan Donald Trump, ABD'nin en yakın ticaret ortakları olan Kanada ve Meksika'dan ithal edilen mallara yönelik bir dizi gümrük vergisi artışını açıkladı. Tarifelerde yüzde 25'lik bir artış önerdi (Kanada'dan petrol ithalatı için daha düşük bir oranla). Ardından Çin'den ithal edilen tüm ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin yüzde 10 arttırılacağını duyurdu. Böylece Trump yeni ticaret savaşını başlatmış oldu.

Ancak bunu başlatır başlatmaz geri adım attı. Trump, Kanada ve Meksika ile gümrük vergisi artışlarını bir ay ertelediğini, çünkü bu ülkelerin hükümetlerinin, her yıl 200 bin Amerikalının ölümüne yol açtığını iddia ettiği fenatil ilaçlarının ABD'ye sokulması konusunda bir şeyler yapmayı kabul ettiklerini açıkladı. Bu rakam elbette saçmalıktır çünkü her yıl 100 binden az Amerikalı tüm kimyasallardan kaynaklanan aşırı dozda uyuşturucudan ölmektedir. ABD-Kanada sınırından yapılan fenatil kaçakçılığı, Meksika sınırındaki uyuşturucu karteli operasyonlarıyla kıyaslandığında çok küçük bir rakamdır. Dahası, Meksika Devlet Başkanı Sheinbaum'un Trump'a belirttiği gibi, karteller şiddet içeren yöntemlerini ABD'deki Amerikalılar tarafından işletilen silah kaçakçılığı sayesinde uygulayabilmektedir.

Kanada ve Meksika hükümetleri, kaçakçılığı durdurmak için sınırlara asker yığınağı ve ABD ile daha fazla ortak uyuşturucu karşıtı güç vs. vaat ederek Trump ile bir anlaşma yapmak için acele etti. Bu, Trump'ın gümrük vergisi hamlesini ertelemesi için yeterli gibi görünüyor, ancak Çin'e yönelik gümrük vergileri devam edecek (orada uyuşturucu yok mu?). Ayrıca bugüne kadar ithalat vergisinden muaf olan küçük paket ithalatları da gümrük sistemine dahil edilecek ve bu da Amerikalıların yurtdışından internet üzerinden yaptıkları alışverişleri etkileyecek.

Peki bu maskaralıklardan ne öğreneceğiz? Gümrük vergisi artışları tehdidi sadece diğer ülkeleri Trump'a taviz vermeye zorlamak için mi kullanılıyor? Yoksa tüm bunların tutarlı bir ekonomi politikası var mı?

Bu çılgınlıkta bir yöntem var. Dış cephede Trump, Amerikan şirketleri ve hane halkları için yabancı malların ithalat maliyetini yükselterek Amerika'yı “yeniden büyük” yapmayı ve böylece talebi ve ABD'nin şu anda dünyanın geri kalanıyla olan büyük ticaret açığını azaltmayı hedefliyor. Bunu azaltmak ve yabancı şirketleri ABD'ye ihracat yapmak yerine ABD içinde yatırım yapmaya ve faaliyet göstermeye zorlamak istiyor.

Bunun Amerikalıların gelirlerini ve istihdamını arttıracağını düşünüyor. Ekstra gümrük vergisi gelirleriyle hükümet, gelir vergilerini ve kurumsal kar vergilerini iliklerine kadar kesmek için yeterli fona sahip olacak (aslında Trump gelir vergisini tamamen kaldırmak istediğini söylüyor). Eğer plan buysa, gümrük tarifeleri eninde sonunda tamamen uygulanacak ve Çin muhtemelen daha da büyük bir artış elde edecektir.

Trump korumacı tarife önlemlerini hayata geçirirse bunun ticaret ve ABD ekonomisi üzerindeki etkisi ne olur? Planlanan mevcut gümrük vergileri 1,3 trilyon dolarlık ABD ticaretini etkileyecek ve tüm ABD ithalatının yüzde 43'ü bundan etkilenecektir.

Trump'ın 2016-20 döneminde ilk kez uygulamaya koyduğu tarifelerdeki birikmiş artışlar, 20. yüzyılın sonundaki küreselleşme yıllarında GATT ve WTO'nun uluslararası tarife indirimlerinden hemen önce, 1969'dan beri görülmemiş seviyelere ulaşacaktır.

Aslında gümrük tarifeleri, ithal mallar üzerinden alınan ve ABD hazinesinin cebine giren bir vergidir. Kanada ve Meksika'ya uygulanacak yüzde 25'lik bir gümrük vergisi ABD'li otomobil üreticilerinin maliyetlerini arttıracaktır. Bu tarifenin ABD'de her yıl satılan 16 milyon otomobilden bazılarının fiyatına 3.000 dolara kadar ekleme yapması bekleniyor. Meksika'nın ABD'ye taze ürünlerin yüzde 60'ından fazlasını tedarik etmesi nedeniyle gıda maliyetleri de........

© Aydınlık