menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Olağanüstü ekonomi

20 4
19.01.2025

Gelecek hafta ABD Başkanı Joe Biden görev süresini tamamlayarak yerini Donald'a bırakacak. ABD'nin reel GSYH'si 2024'te yüzde 4,5-5,0 oranında artmış olsaydı ve 2020 sonundan bu yana tüm görev süresi boyunca reel GSYH yüzde 23 yükselmiş olsaydı; ve bu dört yıl boyunca Amerikalı başına reel GSYH yüzde 26 yükselmiş olsaydı, Biden Amerikan halkı arasında son derece popüler olurdu ve muhtemelen adaylığını koyar ve ikinci kez başkan seçilirdi. 2020-21 salgını sırasında Kovid-19 ölüm oranı dünyadaki en düşük oranlardan biri olsaydı ve ekonomi üretimde pandemi çöküşünden kaçınsaydı tebrik edilecekti. Hepsinden önemlisi, göreve geldikten sonra mal ve hizmetlerdeki fiyat enflasyonu dört yıl boyunca toplamda sadece yüzde 3,6 olsaydı tebrik edilecekti. Bu, ücretlerin yılda yüzde 4-5 oranında artmasıyla ortalama Amerikan hanelerinin reel gelirlerinin önemli ölçüde yükseleceği anlamına gelirdi. Aynı zamanda, güçlü büyüme, ABD'de süper hızlı trenlerin kullanıldığı ülke çapında geniş bir demiryolu ağına yol açabilecek önemli yeni altyapı harcamalarının finanse edilmesine olanak tanıyacaktı; insanları ve evleri yangınlardan ve sellerden koruyacak çevre projelerinin yanı sıra çökmeyen veya parçalanmayan köprüler ve yollar ile ucuz elektrikli araçların ve yenilenebilir enerji kaynaklarının piyasaya sürülmesi. Biden ne kadar popüler olurdu.

Güçlü büyümeden elde edilen ekstra gelirle, Biden yönetimi hükümet bütçesini dengeleyebilir ve hükümet borcunu azaltabilirdi. Sıfır ya da düşük enflasyonla birlikte, borçlanma faiz oranları tarihi düşük seviyelere yaklaşarak hane halklarının ve şirketlerin konut kredisi alabilmelerini ve yeni teknolojilere yatırım yapabilmelerini sağlardı. Ya ABD şirketleri dünyanın geri kalanına rekor düzeyde mal ve hizmet ihraç ederek, diğer ticaret ülkelerinin Amerikan şirketlerine yönelik çeşitli gümrük vergileri ve yaptırımlarına rağmen büyük bir ticaret fazlası verseydi?

Ticaret fazlası veren Amerikan bankaları ve şirketleri döviz rezervleri oluşturabilir ve yurtdışındaki projelere yatırım yaparak Amerika'nın dünyadaki etkisini faydalı bir şekilde güçlendirebilirdi. Ne yazık ki Biden'ın başkanlığının dört yılında ABD ekonomisinde bunların hiçbiri olmadı. Bunun yerine bunlar Çin ekonomisinin özellikleriydi. 2024'te Çin'in reel GSYH'si yaklaşık yüzde 4,5 artarken, ABD yüzde 2,7 arttı (en büyük G7 ekonomilerinin her yerinden daha hızlı, ancak yine de Çin'in büyüme oranının yalnızca yüzde 60'ı). Ve Biden'ın görev süresi boyunca Çin'in büyüme oranı ABD'yi geride bıraktı.

Dahası, kişi başına reel GSYH büyümesinde Çin ve ABD arasındaki fark daha da büyüktü. ABD'de yıllık enflasyon Çin'dekinden çok daha yüksek olmuştur. Nitekim ABD'de fiyatlar 2020'den bu yana kümülatif olarak yüzde 21 artarken, Çin'de bu oran sadece yüzde 3'tür.

ABD Merkez Bankası Fed tarafından belirlenen faiz oranları hala yüzde 4,5........

© Aydınlık