Müjde! Türkiye'nin kankası olan Asya-Pasifik ülkesi Endonezya, İtalya'nın eski uçak gemisi Garibaldi'yi satın alıyor. İnternete düşen haberleri özetlersek durum şöyle: Anlaşma yapılmış. Krediyi İtalya ayarlıyor. 500 milyon dolar civarına uçak gemisi, 500 milyon da üzerinde görev yapacak helikopterlere ödenecek. Endonezya'nın amacı, uçak gemisini Baykar'dan satın aldığı dronlar ile kullanmak.

Hatırlatalım, bu sene başında Baykar ile Endonezya anlaşma yaptılar ve 60 adet TB3 ve 9 adet Akıncı dronu Endonezya'da montajlanacak. TB3 dronlar malum TCG Anadolu'ya inip kalkan dronlar ve Garibaldi'nin güvertesi ve kalkış rampası da TCG Anadolu'ya benziyor. TB3'un menziline 2000 Km desek, Endonezya tek uçak gemisinden kaldıracağı TB3'ler ile yarıçapı 2000 Km olan bir deniz alanında hakimiyet kuracak. (Tabi dron başka yere inmeyip geri gelecek ise 1000 Km yarıçap). Bu muazzam bir alan hakimiyeti, yani Pasifik’in kilit ülkesi olan Endonezya; Tayland, Malezya, Filipinler, Avusturalya'nın kuzeyi, Hindistan’ın batısı gibi muazzam bir bölgede etkili olacak ve dünyanın en işlek deniz boğazlarını koruyacak. Endonezya'nın 18 bin civarı adası var yani bu işin zaten başka formülü yok. Bu iş dron işi. TB3 bu işler için çok uygun.

Endonezya ile ilişkilerimizi mevcuttaki 'çok iyi' seviyesinde tutmaya devam edebilirsek ( ki gayet mümkün sonuçta 85% Müslüman olan 250 milyonluk pasifik ülkesi) Türkiye bu proje ile Pasifik bölgesinde önemli bir etki bölgesi oluşturma potansiyelindedir. Unutmayalım ki Endonezya ile stratejik işbirliğimiz öyle ileri seviyeye gelmiş ki, Endonezya bizden motoru da kendisi de ortada olmayan bir savaş uçağı projesinden 48 tane almak için imza atabiliyor. Deniz sistemleri konusunda çok daha hazırlıklıyız ve hazır ürünlerimiz var. Yani olmayan uçağı satabilen, olan deniz sistemlerini haydi haydi satar.

Bu projenin askeri, ticari ve stratejik potansiyeli çok yüksektir. Hem Endonezya zaten bölgesinin 'kralı' olan ülkedir, hem de Türkiye sayesinde bu projenin başarılı olduğunu elaleme gösterebilirsek, Asya-Pasifik bölgesi başta olmak üzere Asya'dan Türkiye ile askeri ortak olmak isteyecek başka ülkeler de zamanla oluşacaktır.

Şöyle de güzel bir durum var: Endonezya bölgede Çin ile askeri müttefiklik yapsa ABD ve Avrupa'yı kızdıracak. Tersini yapsa yani ABD ile müttefik olsa bu sefer Çin kızacak. Endonezya en akıllıca işi yaparak Türkiye ile stratejik ortaklığa yanaşıyor. Türkiye'nin Okyanusya'da artan etkisi bölgede kimseyi rahatsız etmez ve alerji yaratmaz. Endonezya'da bu sayede hem Asya ile hem Batı ülkeleri ile ilişkilerini fazla bozmadan götürebilir. Belki bu ilişkilerden Hindistan biraz rahatsız olabilir ama çok problem olmaz.

Garibaldi uçak gemisi muhtemelen İtalyan tersanelerinde bir sene kadar bazı değişiklikler geçirecek ve 1 sene sonra Endonezya yolunu tutacak. Baykar'ın dron üretmek işinde ortaklık kurduğu İtalyan Leonardo firması da muhtemelen bu uçak gemisine bazı ilave donanımlar takmak ve satmak isteyecektir. Unutmayalım daha birkaç gün önce Türkiye'de İtalya ile bazı askeri işbirliği anlaşmaları yaptı yani Endonezya donanmasının güçlendirilmesi işinde anlaşılan İtalya ve Türkiye beraber çalışacak.

Bu Garibaldi gemisi ile ilgili ve genel olarak Endonezya ilişkileri ile ilgili politika yapıcılarımıza, Türkiye'nin menfaatlerini en çoklayıcı hangi politikaları önerebiliriz?

1) Türkiye ve özellikle Aselsan, Garibaldi'nin elektronik sistemler ile donatılması konusunda sunabileceği tüm ekipman ve sistemleri sunmalıdır. Garibaldi'nin hazırlığı için gerekli işlerin Türkiye'de uygun bir tersanede yapılması daha uygun olur. Bu konuda ilgili ülkeler ile görüşülebilir.

2) Jakarta'daki Türk büyükelçiliği, Türkiye'nin bölge iddiasını yansıtmayan bir yapıdır. Endonezya'da daha büyük ve iddialı bir elçilik misyonu uygun olabilir. Belki birkaç dost ülke ile beraber ( Misal: Katar, Azerbaycan, Özbekistan, Cezayir, Irak, KKTC) büyükçe bir elçilik kompleksi projelendirilebilir. ( Not: Enka firmamızın bolca ABD büyükelçilik inşaat tecrübesi vardır, belki bu tecrübelerden faydalanılabilir)

3) Eski uçak gemisini parayı ödeyip almak bir iştir ama bu gemiyi başarılı şekilde çalıştırmak, milli menfaatler doğrultusunda kullanabilmek ve muazzam bakım ve işletme maliyetlerini yönetebilmek bambaşka bir iştir. Türkiye'nin ilgili teknik ekipleri bu Garibaldi projesine başından itibaren girmeli ve Endonezya'ya gerekli eğitim, donanım, askeri destekleri önümüzdeki yıllar boyunca sağlamalıdır. İtalya'ya olan teknik bağımlılık azaltılmalı, mümkünse bitirilmelidir. Türkiye bu işten öğrendiklerini kendi uçak gemisi ve donanma projelerine aktarabilmelidir.

4) Garibaldi muhtemelen Jakarta açıklarında, Pasifik Okyanusunda 800 civarı personel ile görev yapacak. Türk denizci ve teknik subayları için de bu gemide bir salon/ lounge yapılması ve bu gemide sürekli olarak 10-15 civarı Türk subayının (Denizci ve Aselsan ekibi) eğitim ve destek için bulunması uygun olabilir ve Endonezya ile olan askeri işbirliğini güçlendirir. Bu sene Haziran'da Aselsan'ın Jakarta'da ofis açtığını hatırlayalım. Baykar'ın da muhtemelen üretim ortaklığı kapsamında ofisi vardır. Jakarta’daki ofislerin çatısındaki helikopter pistinden Garibaldi'ye direk ulaşım sağlanması da uygun olur. Yine ofis çatısında yerli uydu bağlantısı için çanak konması uygun olabilir. (Malum Jakarta trafiği geleneksel olarak dünyanın en kötü şehir trafikleri arasındadır. Son senelerde biraz toparladılar ve İstanbul'dan iyi duruma geldiler.)

5) Garibaldi merkezli çalışacak TB3 dronları için Endonezya'nın coğrafi avantajlarını da kullanacak kapsamlı bir........

© Aydınlık