Küresel ekonomide ‘her şey yine yeniden’ gibi sanki! İktisatçı Nouriel Roubini sistemin ruhunun değiştiği bu süreci ‘istikrardan düpedüz kaosa geçiş’ olarak tanımlıyor ve şöyle yorumluyor: ‘İstikrar döneminden belirsizliğe, istikrarsızlığa gidiyoruz. Bu dümdüz kaos. Kim haklıdan kim kuvvetliye gidiyoruz. Orman kanunu geçerli.’ Roubini’nin bu yorumunu kavramsal olarak ‘Yeni Ortaçağ’ desek yerinde olur gibi sanki! Kimileri içinden geçtiğimiz ‘akıllı çağ (intelligent age) (!)’ı kapitalizm öncesi merkantilist döneme yollama yaparak ‘Neo-merkantilizm’ olarak da adlandırabiliyorlar!

İş dünyasının gelişimiyle ilgili çeşitli senaryolar gündeme atılıyor. Örnekse, McKinsey adlı araştırma kuruluşuna göre iki temel senaryo var:

İlki ‘Jeopolitik Uyumlu Ticaret Bölgeleri’, ikincisi ise ‘Çeşitlendirilmiş Ticaret İlişkileri’.

İlk senaryoda ülkeler benzer iktisadî ve siyasal değerlere sahip olanlarla ticaret yapmayı yeğleyeceği varsayılıyor. Bu senaryodaki dizgenin güvenli ama sınırlayıcı olabileceği değerlendiriliyor.

İkinci senaryodaki dizge daha esnek ve de yaygın bir modele dayanıyor. Risklerin dağıtılması söz konusu olurken organizasyon da karmaşıklaşıyor.

Her iki senaryo da işletmelerin akçal (finansal) yönetimini etkileyecek gözüküyor. Bu etkileri tedarik zincirlerinde değişim, döviz kuru risklerinin artması, belirsizlik nedeniyle yatırımlarda yavaşlama ya da erteleme, vergi avantajları bölgelerinde kaymalar, genelde maliyetlerin artması ve maliyet-hacim-kâr (MHK) sıkışmalar vb. biçimlerde görebilmekteyiz.

Yeni gelişen bu koşullarda CFO’lar artık uzgörüsel bir bakış açısıyla genyöntemsel (stratejik) yönlendirici işlevi görmeye başladılar. Bu amaçla,

- Büyük veri tabanlı entegre risk-getiri modellemesi yapmak,

- İleri finansal planlama (ör: faaliyet temelli esnek bütçeleme vb.) ve analiz (ör: başarısızlık riskinin önetkin ölçümü) ile ileri yönetim muhasebesi (ör: çok boyutlu ve doğrusal olmayan maliyet-hacim-kâr eniyileme teknikleri) dayalı gelir yönetimine (yield management) geçmek,

- Maliyet düşürmenin ötesinde verimlilik yönetiminin diğer başarım (kalite, yenileşim,........

© Aydınlık