Xı Jinping liderliğinde Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) tarafından son yıllarda dört küresel girişim (global initiative) gündeme getirilmiştir; eşdeyişle önerilmiştir.

Bunlar; GDI: Küresel Kalkınma Girişimi (Eylül 2021), GSI: Küresel Güvenlik Girişimi (Nisan 2022), GCI: Küresel Uygarlık Girişimi (Mart 2023), GGI: Küresel Yönetişim Girişimi (Eylül 2025) şeklinde dört girişimdir. Bunlardan konumuz açısından ilkine odaklanalım.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 2021’de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda önerdiği Küresel Kalkınma Girişimi (KKG), insanlığın ortak çıkarlarını gözetmekte ve altı temel ilkeye dayanmaktadır. Bu önerinin resmi adı ‘2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını (SKA’ları) Daha Güçlü ve Dirençli, Yeşil ve Sağlıklı Küresel Kalkınma İçin İnşa Etmek (Building on 2030 SDGs for Stronger, Greener and Healthier Global Development)’ şeklindedir.

KKG sunumu konuşmasında Xi Jinping, KKG için altı temel ilkeyi şöyle açıklamıştı:

(i) Öncelik olarak kalkınmaya bağlı kalmak

Kalkınmayı küresel makro politika gündeminin en üst sıralarına yerleştirmeli, büyük ekonomiler arasında siyasal eşgüdümü güçlendirmeli ve politika sürekliliğini, tutarlılığını ve sürdürülebilirliğini sağlamalıyız. Daha eşit ve dengeli küresel kalkınma ortaklıklarını teşvik etmeli, çok taraflı kalkınma iş birliği süreçleri arasında daha büyük bir sinerji yaratmalı ve BM Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi’nin uygulanmasını hızlandırmalıyız.

(ii) İnsan merkezli bir yaklaşıma bağlı kalmak

Kalkınma yoluyla insanların geçim kaynaklarını güvence altına almalı ve iyileştirmeli, insan haklarını korumalı ve geliştirmeliyiz. Kalkınmanın halk için ve halk tarafından olmasını ve meyvelerinin halk arasında paylaşılmasını sağlamalıyız. İnsanların daha fazla mutluluk, fayda ve güvenlik duygusuna sahip olması ve çok yönlü bir kalkınmaya ulaşması için çalışmalarımızı sürdürmeliyiz.

(iii) Herkes için fayda sağlamaya, hiçbir ülkeyi ve hiçbir insanı geride bırakmamaya bağlı kalmak

Gelişmekte olan ülkelerin özel gereksinimlerini önemsemeliyiz. Özellikle olağanüstü zorluklarla karşı karşıya olan gelişmekte olan ülkelere yardım etmek için borç dondurma ve kalkınma yardımı gibi araçlar kullanabilir, ülkeler arasında ve içindeki dengesiz ve yetersiz kalkınmayı ele almaya odaklanabiliriz.

(iv) İnovasyon odaklı kalkınmaya bağlı kalmak

Son uygulayımbilimsel (teknolojik) devrim ve yapınsal (sınaî) dönüşümün yarattığı tarihi fırsatları değerlendirmeli, verimliliği artırmak için teknolojik başarılardan yararlanma çabalarımızı iki katına çıkarmalı ve bilim ve uygulayımbilimin gelişimi için açık, adil, eşitlikçi ve ayrımcılıktan uzak bir ortam yaratmalıyız. COVID sonrası dönemde yeni büyüme dinamiklerini teşvik etmeli ve hep birlikte sıçramalı bir kalkınmaya ulaşmalıyız.

(v) İnsan ve doğa arasındaki uyuma bağlı kalmak

Küresel çevre yönetişimini iyileştirmeye, iklim değişikliğine etkin olarak yanıt vermeye ve insan ve doğa için bir yaşam topluluğu yaratmaya gereksinmemiz var. Yeşil ve düşük karbonlu bir ekonomiye geçişi hızlandırmaya, yeşil toparlanma ve kalkınmayı sağlamaya gereksinmemiz var. Çin, 2030’dan önce karbondioksit çıkarımlarında (emisyonlarını) tepe noktasına ulaşmaya........

© Aydınlık