ABD’nin F-22 ve Çin’in J-20 savaş uçakları, bombardıman yapma kabiliyeti olmayan, yalnızca hava üstünlüğünü amaçlayan hava savaşları için, başka bir ifade ile “it dalaşı” için tasarlanmış 5. nesil hayalet uçaklardır. Daha açık ifade etmek gerekirse, F-22 veya J-20 avcı uçakları ile yer ve deniz hedeflerini değil, yalnızca “uçak”ları hedef alabilirsiniz. Kısa sürede hava üstünlüğünü kazanmayı, yani düşmanın tüm uçaklarını havada imha etmeyi hedefleyen bir anlayışın ürünü olan bu avcı uçaklarının öykülerini kısaca özetleyeyim…

Rusların, ABD ve diğer Batı devletlerinin hava kuvvetleri envanterlerinde bolca bulunan F-15 avcı ve F-16 av/bombardıman uçakları ile mücadele etmek amacıyla geliştirdikleri, Su-27 ve Mig-29 avcı uçaklarının prototipleri, 1977-1978’de havada görülmeye başlandı. Su-27 ve Mig-29’ların havadaki manevralarını analiz eden ABD Hava Kuvvetleri, envanterindeki avcı uçakları ile yeni nesil Rus avcı uçaklarını etkisiz hâle getiremeyeceğini tespit etti. Bunun üzerine ABD Hava Kuvvetleri, savaş durumunda, hava üstünlüğünü kazanabilmek için Rus avcı uçaklarından daha gelişmiş bir avcı uçak modelini tasarlamak için kolları sıvadı.

1981-1986 arasında, ABD’deki havacılık şirketlerinden alınan çok sayıdaki “yeni nesil avcı uçağı” teklifinden ikisi finalist olarak seçildi. Lockheed Boeing ve General Dynamics’in ortak geliştirdikleri YF-22 ile Northrop ve Mc Donnell Doglas’ın ortak geliştirdikleri YF-23 avcı uçağı prototipleri 1990’da uçmaya başladılar. 50 defa havalanan ve toplam 65 saat uçan YF-23 prototipi; 76 defa havalanan ve toplam 91 saat uçan YF-22 prototipine göre daha görünmez ve daha hızlıydı; ama YF-22 prototipi de YF-23 prototipine göre daha çevikti. 1991’de ABD Hava Kuvvetleri, “çevik”liğinden ötürü, bu yarışı, YF-22’nin kazandığını açıkladı.

YF-22 ve YF-23 avcı uçağı prototiplerinin ABD semalarındaki kapışmalarını yakından izleyen Rusya Federasyonu’ndan başka bir devlet daha vardı: Çin Halk Cumhuriyeti… YF-22’den yola çıkılarak tasarımı olgunlaştırılan F-22 hayalet avcı uçağı prototipi, ilk defa 1997’de uçuşunu yaparken Çin Halk Cumhuriyeti, J-20 hayalet avcı uçağı prototipinin tasarımına başlamıştı.

ABD’de ilk F-22 hayalet avcı uçağı teslimatı, 2005’te yapıldı. ABD Hava Kuvvetleri, başlangıçta 750 adet tedarik etmeyi planladığı hâlde, üretilen F-22’leri kullandığı yıllar içinde, bu rakamı önce 648’e, sonra 442’ye, sonra 333’e, daha sonra da 270’e düşürdü. 2013’te envanterindeki toplam F-22 sayısı 187’ye ulaştığında, “bilinmeyen bir sebepten ötürü” bu uçakların alımını tümden durdurdu.........

© Aydınlık