ABD’nin Ermenistan üzerinden Zengezur Koridoru’nu 100 yıllığına kiralama girişimi, yalnızca bölgesel bir altyapı projesi veya askerî hamle değil; küresel ticaret yollarının içinde kalma ve kontrol etme, Çin’in Kuşak-Yol Girişimi’ne karşı stratejik bir fren ve BRICS’in ortak para birimi, dolarsız ticaret hedeflerinin önüne set çekme çabası olarak da okunmalıdır. Bu adım, Washington’un 21. yüzyılda klasik askeri işgal modeli zemininde; stratejik bölgeleri uzun vadeli kiralama, yüksek ek gümrük tarifeleri ve silah satışı üzerine inşa ettiği yeni bir güç modelinin güncel örneğidir.

Son gelişmelerle birlikte Zengezur Koridoru’nun yeni adı resmî olarak “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Rotası” olarak ilan edilmiştir. Koridorun merkezinde yer alan Trump Köprüsü’nün, özel bir Amerikan askeri şirketi tarafından 1.000 asker ile korunacağı açıklanmıştır. Bu durum, Türkiye, İran ve Rusya için yeni ve doğrudan bir güvenlik tehdidi anlamına gelmektedir. Koridorun yalnızca ticari bir hat değil, aynı zamanda askeri konuşlanma noktası haline gelmesi, bölgesel güç dengelerini değiştirme potansiyeline sahiptir.

ABD’nin stratejik bölgeleri uzun süreli kiralama pratiği yeni değildir. 1898’de Küba’daki Guantanamo Körfezi’nin 99 yıllığına kiralanması, 1966’da Hint Okyanusu’ndaki Diego Garcia Adası’nın İngiltere’den uzun süreli tahsisi, II. Dünya Savaşı sonrası Japonya’daki Okinawa’nın üs olarak kullanılması gibi örnekler, Washington’un küresel stratejisinde yerleşmiş bir modeldir. Bu model, doğrudan ilhak yerine uluslararası hukuk kılıfıyla uzun vadeli askeri-ekonomik hâkimiyet kurmayı amaçlar.

Çin’in 2013’te duyurduğu Kuşak-Yol Girişimi (BRI), Asya, Avrupa ve Afrika’yı kara ve deniz üzerinden bağlayan dev bir lojistik ve ticaret ağıdır. Bu ağın kara güzergâhında Orta Asya ve Güney Kafkasya kritik konumdadır. Zengezur Koridoru, Azerbaycan’dan Nahçıvan’a, oradan Türkiye’ye ve Avrupa’ya uzanan stratejik bir........

© Aydınlık