Son dönemde iki kritik gelişme bölgesel güvenlik, diplomasi ve kalkınma gündemini belirleyici hale gelmiştir. Birincisi, Gaza Strip (Gazze Şeridi) içinde Israel Defense Forces (İsrail Savunma Kuvvetleri, IDF) tarafından fiili kontrol çizgisi olarak anılan “Yellow Line”nin (Sarı Hat) genişletilmesi ve resmi sınırlandırmaların ötesine geçilmesidir. Bu gelişme, sahadaki askeri ve coğrafi statükoyu kökten değiştirme potansiyeli taşımaktadır. İkincisi ise World Food Programme (Dünya Gıda Programı, WFP) ile insani yardım kuruluşlarının yayımladığı veriler çerçevesinde Gazze’de insani krizin boyutlarının “acımasız” düzeye ulaşması ve açlık, yoksunluk, altyapı çöküşü risklerinin belirginleşmiş olmasıdır.

İsrail’in “Yellow Line” (Sarı Hat) stratejisi, yüzeyde yalnızca bir güvenlik tamponu gibi görünse de gerçekte Gazze’nin coğrafi, demografik ve politik yapısında kalıcı bir dönüşümün habercisidir. Bu çizgi, askerî açıdan “buffer zone” (tampon bölge) gibi işlev görmekte, ancak fiiliyatta “controlled frontier” (kontrollü sınır) halini almaktadır. Böylece Gazze’nin kuzey bölgesindeki hareket kabiliyeti sınırlandırılmakta, sivil halkın güneye doğru zorunlu göçü hızlandırılması amaçlanmaktadır. Bu durum, klasik uluslararası hukukta yer alan “occupation” (işgal) kavramının da ötesinde, “territorial segmentation” (toprak parçalanması) sürecini tanımlar. Uzun vadede bu, Gazze’nin ekonomik damarlarının kopmasına, liman ve altyapı erişimlerinin askeri kontrol altında tutulmasına yol açacaktır.

Gazze’de yaşanan insani kriz, modern tarihin en uzun süreli abluka temelli açlık vakalarından biri haline gelmiştir. World Food Programme (Dünya Gıda Programı) ve FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü) verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla Gazze nüfusunun yüzde 80’i “food insecurity” (gıda güvencesizliği) altında yaşamaktadır. IPC (Integrated Food Security Phase Classification-Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması) ölçeğine göre Gazze’nin bazı bölgeleri “Phase 5-Famine” (Aşama 5-Açlık) seviyesine yaklaşmıştır. Elektrik altyapısının yüzde 90’ı devre dışıdır; sağlık tesislerinin yüzde 70’i işlevini yitirmiştir. Bu veriler, yalnızca insani dramı değil, bölgenin ekonomik çöküşünü de temsil etmektedir.

Türkiye, tarihsel, kültürel ve stratejik bağları nedeniyle Gazze’deki gelişmelere kayıtsız........

© Aydınlık