Cezayir ile Fransa arasındaki gerilim tırmanıyor. Fransa’nın Cezayir konsolosluğunda görevli bir kişiyi tutuklaması ateşi fitilledi. Cezayir bunun üzerine, 13 Nisan’da 12 Fransız büyükelçilik çalışanını sınır dışı etti. Fransa da buna misilleme olarak Cezayir konsolosluk ve diplomatik ağında görev yapan on iki kişiyi sınır dışı etti ve Fransa'nın Cezayir Büyükelçisi Stéphane Romatet'i “istişareler” için geri çağırdı.

Akdeniz'in iki yakasında, Cezayir'in bağımsızlığını kazandığı 1962'den bu yana inişli çıkışlı ilişkileri hiç bu kadar ciddi bir kriz yaşamamıştı. İki ülke arasında misilleme önlemleri ne kadar ileri gidecek? Sorusu gündemde.

Cezayir kaynakları, sınır dışı ettiği 12 Fransız konsolosluk çalışanının Fransa İçişleri Bakanlığına bağlı İç İstihbarat elamanı olduğunu söylüyor. Kamel M. algeriepatriotique.com sitesindeki “DGSE'nin (Dış İstihbarat Servisi) bir şubesi olan Cezayir'deki Fransız Büyükelçiliği: bir casus yuvası” başlıklı yazısında “Cezayir'deki Fransız Büyükelçiliği, metrekare başına en fazla casusun düştüğü yerdir” tespitinde bulunuyor ve “Diplomat kılığına girmiş ve Cezayir'deki Fransız büyükelçiliğine atanmış on iki ajanın sınır dışı edilmesi, Emmanuel Macron ve rejimine iki parçalı açık bir mesajdır: Cezayir her darbeye çok daha güçlü bir darbe ile karşılık verecektir ve Paris akılsızca seçtiği ve çıkmaza götüren bu dolambaçlı yolda ilerlemeye devam ederse, gerekirse kırılma noktasına gitmeye hazırdır” diyor.

Cezayir’i bu kadar radikal bir karar almaya iten ve bardağı taşıran son damla; Fransa’nın diplomatik dokunulmazlığa sahip Cezayirli bir konsolosluk görevlisini Viyana Sözleşmesi'nin olağan kurallarına uymaksızın tutuklaması olmuştur. Fransa İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, aralarında Cezayir konsolosluğu çalışanının da bulunduğu üç kişinin “adam kaçırma ve bir terör girişimiyle bağlantılı olduğu” nedeniyle tutuklandı. Söz konusu tutuklamalar, 29 Nisan 2024 tarihinde gerçekleştiği iddia edilen Cezayir karşıtı siyasi mülteci, TikTok’ta Amir DZ olarak bilinen Amir Boukhors'u “kaçırma” ile ilgili.

2016'dan beri Fransa'da yaşayan Amir Boukhors, Cezayir tarafından "dolandırıcılık ve terör bağlantılarıyla suçlanan bir zanlı" dokuz uluslararası tutuklama emrinin muhatabı. 2022 yılında Fransız adaleti iadesini reddetti ve 2023 yılında Amir DZ'ye siyasi sığınma hakkı verildi.

Cezayirli diplomatın tutuklanması, iki hafta önce Macron’un Cezayir Cumhurbaşkanı ile telefon görüşmesi ve bir hafta önce Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot’nun Cezayir ziyaretinden sonra gerçekleşti. Fransa Cezayir ile ilişkilerini yumuşatma amacıyla bu girişimlerde bulunduğunu açıklarken Algeriepatriotique internet sitesi,“Emmanuel Macron'un Cumhurbaşkanı Tebbun ile yaptığı telefon görüşmesindeki tatlı dilinin bir oyalama taktiğinden başka bir şey olmadığını” yazdı.

Aslında bugünkü kriz, Temmuz 2024'te Emmanuel Macron'un Batı Sahra üzerinde “Fas'ın egemenliğini” tanımasıyla tetiklendi. Bu, o zamana kadar Batı Sahra’nın tanımlanmış bir statüsü olmadığı kararını veren Birleşmiş Milletler (BM) ile aynı çizgide olan Fransa'nın geleneksel pozisyonundan vazgeçtiğinin bir göstergesiydi. Yüzde 80'i Fas tarafından işgal edilen Batı Sahra’da, Cezayir tarafından desteklenen Polisario Cephesi 50 yıldır bağımsızlık mücadelesi veriyordu. Batı Sahra’da işgali sürdüren Fas’ın en büyük destekçileri ABD ve İsrail’di. Fransa’da bu şer cephesine katılmıştı.

Fransa’nın bu kararı Cezayir’in büyük tepkisini çekmişti. Cezayir hükümeti “Fransa’nın bu kararından kaynaklanan tüm sonuçlara katlanacağını” ve Fransız hükümetinin “tek başına tam ve eksiksiz sorumluluk........

© Aydınlık