Rusya ve Ukrayna 3 yıl sonra ilk kez barış görüşmeleri için İstanbul'da bir araya geldi. Görüşmelere Türkiye’den Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Başkanı İbrahim Kalın da katıldı. Rus heyetinin başındaki isim Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinski, basına yaptığı kısa açıklamada, Rusya'nın 2022'den bu yana yapılan ilk barış görüşmelerinin sonucundan “memnun” olduğunu ve “temasları sürdürmeye hazır” olduklarını söyledi. Ukrayna heyetinin Başkanı Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, Rusya ve Ukrayna'nın İstanbul'da her iki tarafın bin esirini takas etme konusunda anlaştığını açıkladı.

Görüşmelerde ateşkes de Ukrayna heyeti tarafından gündeme getirildi. Rus heyeti başkanı Medinski, bu teklife “vizyonlarını sunmak ve ayrıntılandırmak zorundalar” diyerek yaklaştı. Medinski, “Bu vizyon sunulduktan sonra müzakerelere devam etmenin uygun olacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı. Rusya heyeti başkanı ayrıca, “Ukrayna tarafının iki ülkenin devlet başkanları Volodimir Zelenski ve Vladimir Putin arasında doğrudan müzakereler talep ettiğini” ve Moskova'nın “bu talebi not aldığını” belirtti.

Avrupalı savaş şeflerinin kışkırttığı Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy’nin tüm engelleme çabalarına rağmen gerçekleşen görüşmelerin iki günlük serüvenini anlatalım:

Avrupa’nın savaş şeflerinin arasındaki görüşme trafiği arttı. Başını Fransa, İngiltere ve Almanya’nın çektiği savaş kliği, yanlarına Polonya’yı da alarak Rusya’ya karşı savaşın devam etmesi, barışın engellenmesi ve Ukrayna’ya askeri desteğin sürdürülmesi için çabalarını artırdı.

Barış istemeyen ve savaşın devam etmesini isteyen Paris, Berlin, Varşova (Weimar Üçgeni) ve Londra Ukrayna’ya zaman kazandırarak toparlanmasını sağlamak için “30 günlük bir ateşkes” çağrısını dillerinden düşürmedi. Minsk Anlaşmasında da böyle yapmışlardı. Dönemin Almanya Başbakanı Merkel, “2014 Minsk anlaşması Ukrayna'ya zaman kazandırma girişimiydi, bu dönemi kendini güçlendirmek için kullandı” açıklamasında bulunmuştu.

Tiran'da cuma günü düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu (CPE) zirvesinin açılışında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron İstanbul'daki müzakerelerle ilgili olarak şunları söyledi: “Son saatler, Rusya'nın ateşkes istemediğini ve (eğer) Avrupalılar ve Amerikalılar bu sonucu elde etmek için daha fazla baskı uygulamazlarsa, ateşkesin kendiliğinden gerçekleşmeyeceğini gösterdi.” Macron, Rusya’ya yeni yaptırımlar yapılacağına da atıf yaptı. Avrupa diplomasisinin başındaki isim Kaja Kallasi Tiran’daki zirveye gelişinde yaptığı açıklamada, “Rusya’nın barış istemediğini ve diğer herkesin istediğini açıkça görebiliyoruz” dedi. Yine aynı Zirvede, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise “Putin' in İstanbul'da Ukrayna ile yapılan görüşmelere “ikinci sınıf” bir ekip göndererek büyük bir hata yaptığını düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Rutte sözlerini, “Topun kendi sahasında olduğunu, başının belada olduğunu ve büyük bir hata yaptığını çok iyi biliyor” diyerek sürdürdü. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna ile “barışı reddetmesinin bedelini ödemesi” gerektiğini söyledi. Polonya ve Almanya başbakanları da aynı doğrultuda açıklamalar yaptı.

Dörtlü savaş kliğinin 10 Mayıs Cumartesi günü Kiev’de “30 günlük bir ateşkes” çağrısı yaptıkları zirvenin ayrıntılarına aşağıda gireceğiz.

Ukrayna ve Avrupalı destekçilerinin ateşkes çağırıları üzerine, Rusya’dan yanıt gecikmedi: “Avrupa'dan çelişkili açıklamalar duyuyoruz. Bu açıklamalar genellikle, ilişkilerimizi bir şekilde yeniden canlandırma çabalarından çok, çatışmaya odaklanıyor” denildi.

Amerikan ABC kanalına konuşan Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise ateşkes öncesinde Batı'nın silah sevkiyatını durdurması gerektiğini, “Rus birliklerinin cephe hattında emin adımlarla ilerlediği” bir dönemde yapılacak barışın “Ukrayna'ya avantaj sağlayacağını” söyledi. Fakat Peskov, Ukrayna'nın diplomatik bir çözüm amacıyla “acil müzakerelere hazır olmadığını” düşünüyordu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önerisiyle 15 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması planlanan barış görüşmelerinin sabote edilmesi için yine Weimar üçlüsünün dışişleri bakanları Ukrayna Dışişleri bakanı........

© Aydınlık