Avrupa Birliği (AB)’ne üye 27 devlet ve hükûmet başkanı, 6 Mart 2025 tarihinde Brüksel’de olağanüstü toplanarak, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’nin sunduğu “ReArm Europe” (Avrupa’nın yeniden silahlanması) planını onayladı.

Brüksel Zirvesi’nde kabul edilen plana göre; 2030 yılına kadar silahlanma için askeri yatırımların artırılmasında kullanılacak 800 milyar avroluk bir bütçe belirlendi. Üye devletler savunma harcamalarını yüzde 1,5 daha artırarak toplam 650 milyarlık silah üretimi yapacak ve ayrıca satın alımları gerçekleştirilecek. Geri kalan 150 milyar avro, Komisyon'un piyasalardan borçlanmasına ve üye devletlere borç vermesine olanak tanıyan yeni bir savunma aracından gelecek.

27 Mayıs Salı günü Konsey, üye devletlerin yeniden silahlanmalarını hızlandırmalarını sağlayacak 150 milyar avroluk “SAFE” (Avrupa için Güvenlik Eylemi) fonunu oluşturan yönetmeliği kabul ederek ilk adımı attı. Birleşik Krallık gibi bazı üçüncü ülkeler de belirli koşullar altında programa katılabilecek. SAFE'nin amacı, üretim kapasitesini artırmak, savunma ekipmanlarının ihtiyaç duyulduğunda hazır mevcut olmasını sağlamak ve mevcut kapasite eksikliklerini gidermek.

Fransa’nın bastırmasıyla ülkeler sadece Avrupa'da üretilen ve bileşenlerinin yüzde 65'i kıtadan gelen ekipmanları satın alabilecek. Bununla birlikte yönetmelik, halihazırda Avrupa'da bulunmayan bazı ekipmanlar için muafiyetler öngörüyor. Avrupa savunma alanında hâlâ ABD’ye bağımlı.

SAFE programı, Ukrayna'nın savunma sanayisini başından itibaren bu araca dahil ederek bu ülkelere daha fazla destek sağlamayı planlıyor. SAFE, katılımcı ülkeler, aday ülkeler ve Birleşik Krallık gibi AB ile güvenlik ve savunma ortaklığı imzalayan ülkelerin ortak kamu ihalelerine katılmalarına da olanak tanıyacak. SAFE programı, Avrupa Birliği Resmî Gazetesi'nde yayınlandıktan sonra 29 Mayıs 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

22 Mayıs Perşembe günü Avrupa Savunma Komiseri Andrius Kubilius, Avrupa silah ve havacılık endüstrisi temsilcileri önünde yaptığı konuşmada, üye ülkelere verilecek kredi takvimini açıkladı. Üye devletler temmuz ayına kadar bildirimde bulunacak, ardından kasım ayına kadar “kesin başvuru” yapacak. Euractiv'in gördüğü SAFE programı anlaşmasının nihai metnine göre, Avrupa Komisyonu başvuruları iki ay içinde inceleyecek. Bu takvime uyulursa, ilk finansman sonbaharda, hatta yıl sonundan önce serbest bırakılabilir.

Komisyon bu kararı alırken Avrupa Parlamentosu (AP)’nu sürecin dışında tuttu. AB’nin askeri kapasiteyi........

© Aydınlık