8 Mayıs 1945, Nazizm'in yenilgiye uğradığı ve İkinci Dünya Savaşı’nın sona erdiği gün. Her yıl 8 Mayıs, Paris’te cumhurbaşkanının katıldığı askeri törenlerle kutlanır. Fransa’da unutulan, unutturulmaya çalışılan başka bir yönü daha var 8 Mayıs’ın; Cezayir’in Setif kentinde sömürgeci Fransızların 45 bin Cezayirli yurtseveri katlettiği gün. Cezayirliler ise aynı gün, 8 Mayıs 1945’te başlayıp yedi hafta devam eden Fransız sömürgeci askerlerinin katlettiği 45 bin insanını anar.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Fransız sömürgelerinde uyanış başlamıştır. Savaşın sona erdiği gün olan 8 Mayıs 1945’te Cezayir’in Setif kentinde gizli Cezayir Halk Partisi'nin önderliğinde Fransız sömürgeciliğine karşı bir yürüyüş düzenlenir. “Yaşasın özgür ve bağımsız Cezayir!” diye bağıran ve Cezayir ulusal bayrağı taşıyan yürüyüşçülere sömürgeci Fransız polisi ve askeri ateş açar. Bu olay tam bir isyana dönüşür; Gelma, Kerrata ve Annaba kentleri ayağa kalkar. Böylece Cezayir Ulusal Kurtuluş Savaşı başlamış olur.

Günlerce devam eden bu isyanları bastırmak için sömürgeci Fransızlar karadan ve havadan yaptığı saldırılarda 45 bin Cezayirliyi katleder. Birinci, de Gaulle Geçici Hükümeti iktidardadır. 12 Mayıs’ta Cezayir genel valisine gönderdiği telgrafta de Gaulle, şöyle diyecektir: “Yaşamını yitiren ailelere hükümetimizin sempatilerini bildiriniz. Fransa’nın Cezayir üzerindeki egemenliğini hedef alan hiçbir şeye müsaade etmeyeceğini kamuoyuna açıkça ilan ediniz. Gerekli tedbirleri alınız.”

Fransa’nın ünlü ulusal kahramanı General de Gaulle’ün diğer bir yüzüdür bu. Aynı de Gaulle, 1962’de yenilgiyi kabul edecek, “Fransa’nın önünde çözmemiz gereken zorlu ve kanlı bir........

© Aydınlık