menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Türkiye değişebilir mi?

131 5
23.04.2025

İmparatorluğun çoklu yapısından cumhuriyete geçilirken tekçi ideolojiyle Türklük üzerinden bir ulus kurgulanmaya çalışıldı. Artık tek etnik kimlik, tek din, tek mezhep, tek dil ve tek kültür var olacaktı. Tek tipleştirmenin ve modernleştirmenin baskı ve şiddet kullanmadan uygulanması ise imkansızdı.

Cumhuriyet halkın iradesini seçim sandığına yansıttığı temsili bir rejim getirdi. Ancak halkın egemenliği her kesimiyle adaletli bir şekilde parlamentoya yansımadı.

Ama daha da önemlisi gerçek bir cumhuriyetin temeli olan eşit yurttaş gerçekleşmedi. Devletin kurucu sahibi asker bürokrasi koşulların sonucu olarak bir ulus yaratmak istedi. Ancak rejim; kozmopolit, çoklu bir imparatorluk bakiyesiyle tekçi, ötekileştirici, dayatmacı bir zihniyet üzerinden inşa edildi. Bu anlayışın başkalaştırıcı ve yabancılaştırıcı etkisi nedeniyle cumhuriyetle de bağdaşır bir yanı yoktu.

Ortadoğu’nun en kadim halklarından birisi olan ve Türklerle kader birliği ve duygu ortaklığı yaşamış olan Kürtlerin cumhuriyet kurulurken kandırılmış olmalarının ötesinde, gayriinsani uygulamalarla inkara, imhaya, tenkil ve tehcire tabi tutulduğunu bilmek gerekir.

1919-1938 yılları arasındaki 19 yıllık sürede defalarca kalkışılan silahlı başkaldırılar bunun bir neticesi. Çok partili siyasi hayata geçildikten sonra da bu politikalarda bir değişiklik olmadı. 1980-1983 arası özellikle Diyarbakır Cezaevi ve gözaltı merkezlerinde yaşananlar artık herkes tarafından biliniyor.

Kanayan açık yara olarak bırakılan Kürt sorunu büyük devletlerin Türkiye’yi yönlendirmelerine de açık kapı bıraktı. Terörü önleme gerekçesiyle büyük devletlerin çıkar alanına dönüşen Suriye bataklığına girmek, askeri kayıplara, ekonomik darboğaza neden oldu. Türkiye şimdi bu bataklıktan çıkmaya çalışırken bir şey elde etmiş gözükmüyor. F-35 projesinden çıkartıldı, F16 satın almak için çırpınmakta. S-400’ler kullanılamaz halde elinde kaldı.

Oysa Türkiye bu kadar savrulmadan ülke içindeki Kürtlerin hak ve özgürlük taleplerini karşılayıp barışı sağlasaydı kendi modelini........

© Artı Gerçek