menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

YENİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ

10 1
02.08.2025

Bu adla bir kitap yayımlandığını ilk öğrendiğim gün gidip satın almıştım. Yazarı çok uzun yıllar CIA’da üst düzey görev yapmış, Türkçe’yi, Arapça’yı ve elbette İbranice’yi ana dili gibi konuşabilen ve CIA Ortadoğu Masasında uzun yıllar şef olarak görev yapan bir istihbaratçı, Graham Fuller. Kitabın lacivert kapağına çok anlamlı bir resim basılmış; solda Türklüğü sembolize eden hilâl ve hemen yanında ışıklar saçan bir cami minaresi. Kitap Ak Parti iktidarının ilk zamanlarında, yani 2000’lerin hemen başında yayımlandı. Dolayısıyla, Türkiye tarihinin yeni bir dönemi başlıyordu ve bu dönemin hangi parametreler üzerine inşâ edileceğini herkes gibi ben de merak ediyordum. İlk fırsatta gidip aldım.

Kitabı 2004 yılı içinde okuduğumu zannediyorum. Ve hatırladığım kadarıyla Osmanlı barışına vurgu, Kürt meselesi, bir “sivil toplum hareketi” olarak Fetullah Gülen Cemaati’ne övgü ve genel olarak Türkiyenin muhafazakar bir kadro eliyle modern bir ülkeye dönüşeceği ve bölgenin, yani Ortadoğu’nun, çok güçlü bir ülkesi haline geleceği yolunda analizler ve yorumlar.

Aslında Fuller pek de yeni bir şey söylemiyordu, çünkü bazı aydınların “Türkiye’nin İslamizasyonu” diye nitelendirdikleri bu proje, 1960’ların ortalarında ve bizzat Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en üst düzey kadrolarının, dönemin büyük sermaye patronlarının, devlet üst düzey bürokrasisinin ve elbette belli başlı siyasi kadroların birlikte aldıkları bir tarihi karardı. Proje elbette bize ait değildi, ama karar alma ve uygulama görevi elbette “bize” ait olacaktı. Sanki Anadolu bu zamana kadar hiç........

© Antalya Son Haber