Zelenskiy'nin ABD ziyaretinden Budapeşte'deki Rusya-ABD zirvesine: Rusya-Ukrayna savaşı nereye evriliyor?
Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu, Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında gerçekleşen görüşmenin arka planını, bu görüşme öncesi Rusya'nın devreye soktuğu diplomatik hamleleri ve tüm bu sürecin savaşa olası etkilerini AA Analiz için kaleme aldı.
***
Rusya-Ukrayna savaşı dördüncü yılına yaklaşırken hala uluslararası gündemin en sıcak ve belirleyici başlıklarından biri olmayı sürdürüyor. Bunun sebeplerinden biri, savaşın çoktandır adeta Rusya ile Batı arasında bir savaşa dönüşmesi ve her an daha da büyük sorunlara yol açma potansiyeline sahip olmasıdır. Diğer taraftan özellikle Donald Trump'ın ABD Başkanı olmasıyla Rusya karşısındaki Batı bloğunda konuyla ilgili önemli fikir ayrılıkları yaşanıyor. Bölgede büyük ölçüde istediklerini elde eden ABD lideri savaşın bir an sonlandırılmasını isterken Avrupalı liderler mevcut şartlarda buna pek olumlu bakmıyorlar. Avrupa’nın bu tutumuna ve Donald Trump'ın çok istediği 2025 Nobel Barış Ödülü'nü alamamasına rağmen ABD lideri iki Slav kardeşi barıştırma konusunda kararlı gözüküyor. Geçtiğimiz hafta sonu da Washington'da bu yönde yoğun diplomatik girişimlerde bulunuldu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, 17 Ekim'de bir kez daha Beyaz Saray'ı ziyaret ederek Donald Trump ile bir görüşme gerçekleştirdi. Geçtiğimiz tüm hafta bu ziyaret sonrasında Beyaz Saray'ın Ukrayna'ya Kiev yönetiminin yıllardır talep ettiği Tomahawk füzelerini nihayet vereceği dile getirilirken Kremlin'den yapılan açıklamalar bunun Rusya-ABD münasebetlerini bozmaktan başka bir işe yaramayacağı yönündeydi.
Ancak Zelenskiy'nin ziyaretinden bir gün önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Donald Trump'ın bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesi, Rusya-Ukrayna hattında dengeleri bir kez daha Moskova'nın lehine çevirdi. Bu telefon görüşmesi Zelenskiy'nin ziyaretini de adeta "boşa çıkarmış" oldu. Zira Trump, bu aşamada Ukrayna'ya istediği teknolojilerin verilemeyeceğini açıkladığı gibi yeni bir Trump-Putin görüşmesinin haberini de verdi. Genel olarak son birkaç aydır cephedeki çatışmaların yanı sıra taraflar arasında diplomasi savaşı da yürütülüyor ve en azından bu alanda dengeler çok sık değişebiliyor.
Her iki görüşmenin de tüm ayrıntıları belli olmamakla birlikte Trump, her iki tarafa da baskıyı ustaca devam ettiriyor. Putin ile yapılan görüşmeden sonra Trump'ın Tomahawk füzelerini Ukrayna'ya vermekten vazgeçmesi de bunu gösterdiği gibi Rusya'nın da ABD'ye yeni tekliflerde bulunduğunu söyleyebiliriz. Telefon görüşmesi hamlesinin Moskova’dan gelmesi de bunun bir kanıtı........





















Toi Staff
Gideon Levy
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein