Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu, Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh Ukhnaa'nın Türkiye ziyaretini ve iki ülke ilişkilerinin geleceğini AA Analiz için kaleme aldı.

***

Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh Ukhnaa 15-19 Ocak'ta Türkiye’yi ziyaret etti. Ziyaret her ne kadar uluslararası gelişmelerin gölgesinde kalsa da her iki ülke açısından da büyük önem arz ediyor.

Türklerle Moğollar asırlardır yan yana yaşayan, aynı coğrafyayı paylaşan ve karşılıklı olarak birbirinden etkilenen iki halktır. Bu noktada, Moğolistan topraklarının Türk tarihinin önemli merkezlerinden biri olması bile tek başına çok şey ifade ediyor. Cengiz Han’ın kurduğu imparatorluğa Türk-Moğol İmparatorluğu dememizin sebebi de imparatorluğun nüfusunun önemli bir kısmının Türklerden oluşması ve Cengizoğullarının Türk devlet sistemini benimsemesidir. Söz konusu tarihi yakınlığa ve halkların birbirlerini "kardeş" olarak görmesine rağmen günümüzde iki ülke arasındaki ilişkilerin çok da istenilen düzeyde olmadığını belirtmek gerekiyor. Bundan dolayı da Moğolistan Cumhurbaşkanı'nın ziyareti özellikle söz konusu ilişkileri yeni seviyeye çıkarmak açısından büyük önem arz ediyor. Bu ziyaretin cumhurbaşkanı seviyesinde 21 yıl aradan sonra yapılması ise ziyaretin önemini daha da arttırıyor.

Doğu blokunun parçalanmasından sonra Türkiye başta Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) aracılığıyla Moğolistan’da onlarca proje hayata geçirse ve ülkenin altyapısının gelişimine önemli katkıda bulunsa da Moğolistan, dış politikasında önceliği siyasi ve coğrafi şartların da gereği olarak Çin ile Rusya’ya tanıdı. Moğolistan’ın en önemli iki ticaret ortağının Çin ile Rusya olması da bu durumun önemli göstergesidir. 2023’te Moğolistan’ın Çin ile ticaret hacmi 12,8 milyar, Rusya ile ticaret hacmi ise 2,2 milyar dolar seviyesindeydi. Hem Rusya’da hem de Çin’de önemli Moğol nüfusunun olması da şüphesiz ülkenin siyasi ve ekonomik tercihlerini etkileyen faktördür. Dolayısıyla Moğolistan, önceki asırlarda olduğu gibi günümüzde de bu iki ülkenin rekabet alanını oluşturuyor.

Nitekim, Ukhnaa'nın Türkiye ziyaretinin sebeplerinden biri de ülkesini Rusya ile Çin’in kıskacından çıkaracak alternatif bir ortak arayışıdır. Önceki yıllarda Moğolistan, Batı ile yakınlaşmak istese de bu çaba pek bir netice vermedi. Türkiye ise günümüzde hem bölgesinde hem de uluslararası arenada gittikçe güçlenen bir ülke. Kafkasya, Orta Doğu ve Afrika’daki son gelişmeler Türkiye’nin bu bölgelerde gittikçe artan gücünü ortaya koyduğu gibi uluslararası arenada da prestijini artırdı. Daha bundan birkaç yıl öncesinde Ankara’nın hangi blokta yer alması ya da kiminle yakın işbirliği geliştirmesi gerektiği tartışma konusu........

© Anadolu Ajansı Analiz