Bugünü anlayabilmek için tarih, her zaman en iyi bir öğreticidir. Bu nedenle 2. dünya savaşı ve Nazi Almanya’sı döneminden çıkarılabilecek sayısız dersler vardır. “Kötülüğün sıradanlaşması” ve görünmez olması kadar, Bonhoeffer’ın ifadesiyle “kötülükten daha zararlı ve güç olan aptallıktır.

Almanya’da “Weimar Cumhuriyeti” döneminin sonunda Alman halkı sosyal, politik ve ekonomik açıdan sorunlar yaşamış ve bu durum onları yeni ve güçlü bir lider arayışına itmiştir.

Sorunlarını çözecek ve güçlü bir Almanya yaratacak yeni ve güçlü bir lider arayışına giren Alman halkı; kurtarıcı olarak tarihin gördüğü en kanlı diktatörlerden biri olan Adolf Hitler’i buldu.

Kuşkusuz bu konuda tüm suçu Alman halkına yüklemek insafsızlık olur. Weimar Cumhuriyet’i radikal sağın ve diğer anti-demokratik güçlerin saldırısıyla yıpranırken; “Demokrat Almanlar ve Sol Parti” Cumhuriyet’i koruma konusunda yeterli hassasiyeti ve direnci gösteremediler.

Alman halkının oyları ile iktidara gelen Hitler, güç zehirlenmesi yaşadı ve kısa sürede Almanya’da “tek adam” oldu. Böylece Hitler, diktatörlüğe giden yolun taşlarını ince ince döşedi.

Kim Hitler’i eleştirse soluğu kodeste alıyordu. Nazi Almanya’sı döneminde, üç milyona yakın Alman, muhalif tutumları nedeni ile Gestapo tarafından soruşturmaya uğramış, bir milyona yakını Nazi karşıtı düşünce suçlarından tutuklanmış, bunlardan 77 bini Alman askeri mahkemelerince idama mahkûm........

© Akdeniz Gerçek