Eşkenaziler ve Sefaradlar Arasındaki Köklü Çatışma

İsrail, kurulduğu 1948 yılından bu yana iç çekişmelerle boğuşan bir devlet. Son yıllarda ise özellikle Eşkenazi ve Sefarad Yahudileri arasındaki gerilim, siyasi iktidar mücadelesine dönüşmüş durumda. Peki bu iki grup kim? Dini inançları, siyasi hedefleri ve küresel emelleri neler? Gelin, bu derin ayrışmanın kökenlerine inelim.

Kökenleri: Orta ve Doğu Avrupa (Almanya, Polonya, Rusya) Yahudileridir.

Dini Yaklaşım: Çoğunlukla seküler veya modern Ortodoks olup, geleneksel Yahudi şeriatından (Halakha) ziyade laik devlet yapısını savunurlar.

Siyasi Güç: İsrail’in kuruluşunda Theodor Herzl, David Ben-Gurion gibi liderlerle öne çıktılar. Bugün de Laik, liberal ve teknokrat kesim genelde Eşkenazi kökenlidir.

Sapkınlık İddiaları: Aşırı seküler kesim, dini kuralları reddederek "Yahudiliği bir ırk veya kültür" olarak görmekle eleştirilir.

Kökenleri: İspanya’dan (1492 sürgünü) ve Ortadoğu’dan (Fas, Irak, Türkiye) gelen Yahudiler.

Dini Yaklaşım: Daha muhafazakar ve dindar bir çizgide. Şas Partisi gibi oluşumlarla siyasette etkililer.

Siyasi Güç: Uzun yıllar Aşkenazi elitlerine karşı "ikinci sınıf" muamelesi gördüler. Son yıllarda Likud ve dini partilerle güç kazandılar.

Sapkınlık İddiaları: Aşırı dindar Haredi gruplar, modern yaşamı reddederek "devleti Tevrat’a göre yönetme" idealini savunuyor.

İsrail’deki bu kavga, sadece bir köken meselesi değil; aynı zamanda devletin geleceğine dair bir savaş:

Laik vs. Dindar Çatışması

Eşkenaziler, Batı tipi demokrasi ve seküler hukuk istiyor.

Sefaradların dindar kanadı, Yahudi şeriatının devlet politikası olmasını savunuyor.

Ekonomik ve Sosyal........

© Akasyam