Suriye’den gelen görüntüler dayanılmaz. Siviller tutuklanıyor, işkence görüyor; öldürülen onlarca erkeğin cesedi bir sokak köşesine atılıyor; helikopterler ayrım gözetmeksizin her yere bomba bırakıyor; silahlı adamlar mahallelere giriyor, işgal gücüymüşçesine evlere, binalara ateş açıyor.

Görüntüler dayanılmaz ama ilk defa da görmüyoruz. 2011’den beri bunlara benzer binlerce video izledik. Ancak şu anda bir fark var: Şimdi bu baskıyı kuran güçler, kısa bir süre önce HTŞ (Heyet Tahrir el-Şam) olarak adlandırılan ve ondan önce Suriye el-Kaidesi olan grubun askerleri ve onların Sünni mezhepçi müttefikleri. Kurbanlar ise Suriye’nin eski diktatörü Beşar Esad’ın aralarından çıktığı Alevi topluluğunun üyeleri.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre, yalnızca 48 saat içinde otuz farklı mezhep katliamında 745’ten fazla sivil öldürüldü. Bu, tam anlamıyla bir katliamdır. Suriye’deki son mezhep şiddeti dalgası, mağdur ve fail algılarını altüst etti.

Son mezhep şiddetini neyin tetiklediğini açıklamaya çalışan farklı anlatılar var: Mart ayının ilk haftasında, Cebele bölgesindeki Ad-Dali gibi Alevi köylerine konuşlandırılan “geçici hükümet” güvenlik güçleri ile eski rejimin savaşçı güçleri olan silahlı gruplar arasında çatışmalar patlak verdi.

Esad yanlıları, Lazkiye bölgesinde “geçici hükümet” güçlerine pusu kurarak onlarcasını öldürdü. Buna karşılık, Lazkiye ve Banyas kırsalında Alevilere yönelik genel katliamlar gerçekleştirildi.

Ancak, Sünni ve Alevi nüfusun karışık olduğu bölgelerde mezhep gerilimleri ve şiddet, İslamcı isyancıların Şam’a girmesinden sadece iki ay sonra yani Şubat ayının başından beri artıyordu. İç çatışmalar hızla Lazkiye, Tartus, Hama ve Humus’a yayıldı.

Eski rejim yanlılarının, yeni rejime bağlı Sünni savaşçılara pusu kurup onlarcasını öldürmesiyle durum kontrolden çıktı. Bu olay, mezhep katliamlarına dönüşen bir askeri operasyonu tetikledi.

Mezhep şiddeti önlenebilir miydi?

Bu şiddet neden yaşandı ve önlenebilir miydi? Tamamen Sünni savaşçılardan oluşan ve mezhepçi bir ideolojiye sahip........

© Agos