ARAZ KOJAYAN

Dünyaca üne sahip edebiyat dergisi Wasafiri Magazine, 2024 yılının son sayısında ilk defa Ermenice edebiyata yer vererek dikkat çekici bir işe imza attı . Batı Ermenicesi, Doğu Ermenicesi ve Ermenice dışındaki dillerde üretim yapan yazarları odağına alan bu sayı “Armenia(n)s: Elevation” başlığıyla yayımlandı. ABD ve Fransa’dan Nancy Kricorian ve Krikor Beledian gibi dünyaca tanınmış Ermeni yazarların yanı sıra Lübnan ve İstanbul’dan da isimlerin yer aldığı bu sayı, coğrafyamızdan da yazarlara alan açtığı için bizde ayrıca bir merak uyandırmıştı.

Parrhesia Kolektifi olarak Ermeni kültürünü ve tarihini öğrenmeye dair arayışlarımız, gerek Kavar edebiyatı okumalarımızda gerekse Kov-Kovi buluşmalarımızda bize her zaman alternatif düşünme yolları ve yeni bakış açıları sundu. Dil, aidiyet ve zamansallık gibi sürekli dönüp dolaştığımız meseleler bu özel sayıda yer alan farklı türlerdeki metinlerde de tekrar karşımıza çıktı ve bu yazıyı kaleme alma fikrini beraberinde getirdi.

Dil, şüphesiz ki bir toplumun bütünlüğünü koruyan temel unsurlardan biridir. İletişimden kültürel ve tarihsel aktarım süreçlerine kadar; kuşaklar arası bağ kurar ve bireylerin kimliklerini ifade etmelerinin bir aracıdır. Ancak konu Ermenice olduğunda, özellikle Batı Ermenicesinin tehlike altındaki konumu ve geleceği üzerine düşünmek kaçınılmaz hale gelir. Resmi olarak ayrı bir dil olarak tanınmasa da, Batı ve Doğu Ermenicesi arasındaki farkların içselleştirilmiş olması ve Batı Ermenicesinin diasporadaki kullanım biçimleri uzun süredir yanıtı netleşmemiş sorulara zemin hazırlar. Wasafiri de bu konuyu temel tematik meselelerden biri olarak ele alıyordu. Bu bağlamda öne çıkan metinlerden biri, Tamar Marie Boyadjian ve Hrach Martirosyan’ın Maral Aktokmakyan tarafından İngilizceye çevrilen “Two Armenians Conversing in Two Armenians” (İki Ermeninin İki Ermenice Sohbeti) başlıklı söyleşisiydi. Söyleşi, dilin ikiye ayrıldığını ve birbirlerine yakın olduğu kadar, aralarında yabancılaştırıcı mesafeler de barındırdığını belirten bir giriş yazısıyla açılıyor. Boyadjian ve Martirosyan, bu iki farklı dil dünyasının konuşurları olarak, dili ve ortak edebi mirası sevdikleri........

© Agos