Türkiye Ermeni toplumunun çözülemeyen kronik sorunlardan biri, hatta belki de en önemlisi, eğitim meselesidir. Bu sorunun en önemli semptomlarından biri de okullarımızdaki öğrenci sayısının düzenli olarak düşmesidir. 1970’lerin başında okul sayısı 32, öğrenci sayısı 7400 civarında; 2000’lerin başında ise okul sayısı 18, öğrenci sayısı 3800 civarındaydı. Bugün ise öğrenci sayısı 2500 civarlarına kadar düşmüştür. Bunda tabii ki Türkiye Ermeni toplumunun azalan nüfusunun önemli payı vardır ama sorun ondan ibaret değildir. Okullara olan rağbet de azalmıştır. Bunun da hem Ermeni toplumundan ve onun eğitim kurumlarından hem de içinde yaşadığımız ülkeden kaynaklanan nedenleri vardır. Onların detaylı bir açıklamasına bu yazıda girmeyeceğim. İlgilenenler, bu açıklamaları, 2023 yılında Hrant Dink Vakfı tarafından yayınlanan benim kaleme aldığım “Dar Gömlek: Türkiye’deki Ermeni Kurumlarının Sorunları ve Çözüm Önerileri” başlıklı raporda bulabilirler.

Sorunun sebepleri çok çeşitliyken ve çözümü de çok katmanlı ve aşamalı bir plan gerektirirken tartışma okul sayısına kitlenmiş gibi gözüküyor. Hiçbir şey için “Bu zinhar yapılamaz”, diye tabular yaratmaya gerek yok. Dolayısıyla, okul kapatmak değil (neden değil sebebi aşağıda) ama birleştirmek gerekiyorsa birleştirilir ama bunun akılcı ve bütünlüklü bir planın parçası olması gerekir. Bu, basitçe “2500 öğrenci kaç okula sığar?” meselesi veya “2500 öğrenci, öğrenci başına en düşük maliyetle nasıl okutulur?” gibi salt bir muhasebe hesabı değildir. Bazen parasal anlamda maliyeti daha yüksek seçeneğe yönelmek daha doğrudur. Örneğin, ilköğretim seviyesinde (ilk 4 yıl) okulların mahalle veya semt bazında mümkün olduğunca yaygın olması gerekir çünkü burada amaç Ermeni çocuklarını Ermenicenin eğitim dili olduğu okullarla mümkün olduğunca erken yaşta tanıştırmaktır ve fiziksel koşulların bunu zorlaştırıcı değil kolaylaştırıcı şekilde düzenlenmesi gerekir. Küçük yaşta çocukların evlerinden uzaktaki okullara gitmeleri de takdir........

© Agos