Trump ynetimi in karsnda henz cretli bir saldrganla gemedi ama bir gn bu saldr hamlesini balatrsa enerjisini blecek przlerden de kurtulabileceini gsterdi. Avrupa terkedilebilir, Rusya ile anlalabilir, Ukrayna Sava bitebilir. Bylece Trump, bir tala iki ku vurmak ve olas glenmi bir Rus-in ittifakn da bugnden engellemek derdinde.

Prof. Dr. Nurin Ateolu Gney/ Milli stihbarat Akademisi

Mnih Gvenlik Konferans'nn birinci gnnde, ABD Bakan Yardmcs JD Vance'in yapm olduu olduka sert konuma ile Avrupal muhataplar ok olmutu. Takiben ABD Savunma Bakan Pete Hegseth'in Avrupa hakknda sarf ettii grler Trans-Atlantik ilikilerde yeni ciddi bir krlmann yaanmakta olduunu bizlere gsterdi. Avrupal aktrlerin aknlktan alan azlar, gzyalarna, gz yalar teselliye dnt. nsann dnp, ciddi misiniz diye soras geliyor. Avrupallarn Trump ynetiminin kabal karsnda neden fara tutulmu rdek gibi kalakaldklarn anlamak mmkn deil.

TRUMP-PROOF BR AVRUPA HAYAL

Aslnda Avrupa'nn kendi yarattklar hikayelere inanma kapasitesini kimi zaman hafife alyoruz. Trump seildiinden beri Avrupallar, "Trump-proof /Trump-geirmez" bir Avrupa yarattklarna/yaratabileceklerine kendilerini inandrmlard. Avrupa bakentlerine gre 1. Trump ynetimi srasnda, ABD, Avrupa'y yeterince snamt. Avrupallar o dnemi, gururlar incinmi ama fazla yara-bere almadan atlatmlard. Bu tecrbeye dayanarak, stelik Trump'n istedii dorultuda savunma harcamalarn artrm bir Avrupa elde olduu iin de Trump'n 2. dneminde Trans-Atlantik ilikilerini kurtarabileceklerine inanmlard. Avrupallar, Trump-proofing dedikleri stratejinin yle ileyeceini hayal ediyorlard: Bildiimiz gibi Avrupal lkeler bir sredir savunma kapasitesi inas da dahil eitli konularda istiare ediyorlar. ABD'nin houna gidecek LNG ticareti vb konularda geri adm atmay dnyorlar. te Avrupallar, NATO Zirvesi ncesi baz kararlar kesinletirip Trump ile paylamay ve Avrupallarn ie yararll konusunda ABD'yi ikna etmeyi planlyorlard. Olmad. Trump ynetimi, NATO Zirvesine kadar dahi beklemedi. AB Brokrasisini ve Avrupal aktrlerin ounu, sert gce sahip olmama zerinden yerin dibine soktu. Trump, ktaya ayak basmadan Trump-geirmez olduu dnlen Avrupa stratejisini yerle bir edecek bir saldrganlk gsterdi. Avrupallarn hakaret bekleseler bile saldr beklemediklerini bugn deneyimledikleri travmadan anlyoruz.

Aslnda, Avrupallarn yaad aknl bir yandan anlamak mmkn. Bu aknlk armadan ziyade dehet duygusundan kaynaklanyor. Zaman zaman ABD'nin revizyonist tek tarafll kabarr, ama bu tr karanlk zamanlarn gelip geecei, Washington'un en nihayetinde liberal dnya dzenini ykmaktan imtina edecei varsaylrd. Bugn Trump, sadece Amerika'daki messes nizamna saldrmyor, ABD'nin kendi kurup kendi zayflatt liberal dnya dzenini karsna almaktan ekinmeyeceini dosta dmana ilan ediyor. Bylece dnyann iinden gemekte olan kresel istikrarszl glendiriyor, var olan yangnn zerine benzin boca ediyor, adeta sistemin yklp kllerinden yeni bir sistem domasn arzu ediyor. Hegemonyac kuram bu tr oyunun kurallarn dntrc byk g hamlelerini bizim iin aklar. Buna gre byk g sistemin kendisi iin yeterince karl olmadn dndnde onu dntrmek iin harekete geebilir. Byk gler dnmde uzlamaz ise gc yeten dnm tetikleyecek gc kullanmaktan ekinmez. ABD'li yetkililer Avrupallarn yzne baka baka "normlar ate etmez, silahlar ate eder, mermiler vurur" tarz adeta kamyon arkas zdeyiler sylerken dnm saatinin geldiini mjdeliyorlard. nk bugn Trump mevcut uluslararas sistemin ABD'nin rakiplerinin lehine ilediini dnrken Washington'un aleyhine iledii kansndadr. Ve baz Uluslararas likiler uzmanlarna gre, ABD Bakan liberal sistemi gerektiinde askya almak suretiyle bir sredir Washington'un tm rakiplerini pasivize etmeye almaktadr. Her rakibe uygulanan reete birbirinden farkl olmakla beraber kesin olan u ki Trump Amerika'nn 2. Hegemonyac dnemini balatmak istemektedir. stelik Avrupallar al aa ederken kullanlan sylem Kresel Bat'nn deerlerini rnein demokrasinin ne olduunu........

© Açık Görüş