Irak Trkiye hattnda karnca' ii son zamanlarda bir hayli yaygnlam. Eskiden sadece snra yakn Silopi ve Cizreliler bu ii yaparken, halihazrda btn blgeye yaylm. Hatta baz ehirlerden bunun iin hususi otobsler kaldrlyor. Bir karnca ayda ortalama 10-15 defa snrdan girip kyor.

Prof. Dr. Mustafa ztrk / Mardin Artuklu niversitesi

Mardin'den Erbil'e hareket eden otobsteki yerimi almtm ve akamn erken saatlerindeki ilk karanlkta epeyce yol almtk. Kzltepe, Nusaybin, Cizre, Silopi ve daha birka gzerghta rutin yolcu indir bindir ileminden sonra nihayet Habur Gmrk Kapsna vardk. Uzun sren valiz ve pasaport kontrolnden sonra bu sefer de Irak tarafndaki brahim Halil Kapsnda ayn ilemlerden getik. ki snrdaki ile dolu kuyruklar, normalde 7 saat olan yolu 11 saate karmt. Neyse ki gzel bir sabahn ilk klaryla Erbil'e vararak nceden ayrttm otele yerletim. Biraz oyalanmann ardndan ilk iim, kendimi ehir merkezine atmak oldu.

Orta Dou'nun ykselen yldz Erbil

Tarihi gemii 6 bin yl kadar gerilere uzanan ve Irak Krdistan Blgesel Ynetiminin bakenti olan Erbil, Orta Dou'nun reva gren ticaret ve alveri merkezlerinden biri. Blgede yaanabilecek en iyi kentler arasnda gsterilen Erbil'in adeta kalbindeki Erbil Kalesi, ehrin en ok ilgi gren meknlarndan. UNESCO kltr miras listesindeki kale, ziyaretilerin grmeden gitmedii, ehrin simge meknlarndan biri.

Erbil Kalesinin hemen karsndaki Kayseri ars, ehrin en renkli, en ilek noktas. Osmanl'dan kalan ar, 200 yllk bir maziye sahip. stanbul'daki Kapal ar'y artran bu ar; geleneksel kyafetler, kumalar, kuruyemi, erbet ve hediyelik eya gibi trl rnlerin satld 600'den fazla dkkann yan sra dip dibe sral kuyumcularn yegne adresi.

Modern yaamn btn izlerini yanstan ltl alveri merkezleri, ehir hengmesinin biraz uzanda etraf kaln duvarlarla rlm siteler iinde in edilmi milyon dolarlk malikneler, geni ve ferah caddeler, tkr tkr ileyen ekonomik ve sosyal yaam Erbil'in modern yzn da vuruyor. Buna mukabil ekonomik darboaz ve siyasi belirsizlikler sarmalnda sade yaamlar sren halk ynlarnn varl ise tipik bir Orta Dou ehrinin rutin paradokslarn barndryor.

Politikaya duyarszlam bir halk

Krtler, politik gelimelere ok duyarl bir halk olarak tarif edilir. Bu genelleme, hangi corafyada, hangi aidiyetle yaarsa yaasn Krtlerin geneli iin yaplr. Baheli'nin, calan'n mecliste konumasn salk veren konumasnn yan sra Suriye'de ortaya kan son tabloda Krtlerin durumunun nasl bir yere evrilecei konusunda Erbil'de bir heyecan grmedim. Toplumun ortalamasn yansttn dndm esnaf, memur, ii, renci ve tandm baz akademisyenlerle yaptm grmelerden sonra bu kanaat hasl oldu bende. Oysa aksini bekliyordum.

Normal artlarda, iki ayr lkede Krtlerin geleceini dorudan ilgilendiren son gelimeler karsnda, Erbil sokann yksek bir duyarllk gstermesi, gelimelere kulak kesilmesi, iyi kt bir fikir serd etmesi beklenirken ne olmutu da insanlar byle kap duvar kesilmilerdi? ok gemeden anlayacaktm ki; dzenli denmeyen maalar ve her geen gn biraz daha zorlaan ekonomik artlar; yani mutfakta doru dzgn kaynamayan tencere, btn bunlara neden olmutu. Halkn politik duyarlln........

© Açık Görüş