Said Nursi, Hicaz'a gitmek kastyla stanbul'dan am'a uradnda henz 34 yandadr. Onun am'a geldiini renen am ulemas Cuma hutbesini Emevi Camisi'nde kendisinin vermesi konusunda srar ederler. Said, hutbesini 10 bin kiilik bir cemaate ird ettiinde kendisini dinleyenler arasnda en az 100 hretli lim vardr. Bu gen limin verdii o ateli Arapa hutbe, am'da bir hafta iinde iki defa baslr.

Prof. Dr. Mustafa ztrk / Mardin Artuklu niversitesi

Prof. Dr. Mustafa ztrk / Mardin Artuklu niversitesi

am'n kalbindeki Emevi Camisi, M. 9. asrda Aramilerin tapnak olarak kulland bir aland. Roma dneminde Jpiter'e adanan pagan tapna, Bizans dneminde de Vaftizci Yahya'ya adanan bir kiliseydi. 634'te slm ordularnn am' fethiyle beraber Mslmanlar ile Hristiyanlarn mterek ibadethaneleri oldu. Yapnn bugnk formunu ve ismini almas ise Emevi Halifesi I. Velid'in 706'da buray ykarak yerine bugnk binay in etmesiyle mmkn oldu. Hz. Yahya ve Hz. Hseyin'in kesik balarnn burada olduuna, ayrca Hz. sa'nn kyamet gn buraya nzul edeceine inanlmas, Emevi Camisi'ni hem Snni hem de ii Mslmanlar iin kutsal bir mekna dntrmektedir.

ii hegemonyasnn sembol

iiler, 1979 ran slm devriminden sonra camide gittike etkinlik kazanr. Bunda Hafz Esad'n ran'a duyduu ideolojik ve politik yaknln da etkisi vardr. ran'n maddi desteiyle camide yeni blmlerin almas, Hz. Hseyin iin dzenlenen yas trenlerinin gvde gsterilerine dnmesi, ii din adamlarnn camide dzenli vaazlar vermeleri ve cami evresinde ran kkenli yeni merkezlerin almas ii etkisinin baz yansmalardr.

Asrlar boyu Snni slm'n neredeyse sembol merkezlerinden olan Emevi Camisi'ndeki ii hegemonyas, 2000'li yllarda dorua ular. Oul Esad'n Suriye'sinde Emevi Camisi'nde demografik yap, ii gruplar lehine iyice deimi, matem trenlerinde Hz. Hseyin ve Ehl-i Beyt iin atlar yakan ve gsn dven insan says iyice artmtr.

Bu durum, hliyle Snnileri epeyce rahatsz edecektir. Ramazan el-Boti gibi nde gelen limler Bear Esad'a mracaat ederek Caminin tarihsel kimliindeki Snni karakterini bozan ve arya kaan ii merasimlerinin durdurulmas ve ii ziyareti saysnn snrlandrlmasn talep ederler; fakat Baas rejimi ran ile ilikileri bozmamak adna bu taleplere olumlu bakmaz. 2010'lu yllara gelindiinde Emevi Camisi, Suriye-ran ittifaknn vitrinine ve ii birliinin sembol meknna dnmtr. Snnilerin alabildiince dland Emevi Camisi'nin bu durumu, 2011'de balayan i atmalarn sebeplerinden biri olacaktr.

Emevi Camii'nde namaz klmak

Suriye'deki silahl gerginlik trmandka Emevi Camisi'nin taraflar iin tad anlam iyice pekiir. Rejim iin meruiyetin ve ayakta kalmann, muhalif gruplar iin rejimi devirmenin sembol olur. Muhalifler asndan bu motivasyonun syleme dnm ifdesi "Emevi Camisi'nde namaz klmak" olacaktr.

Emevi Camisi'nde namaz klma ideali lkemizde de, muhaliflerinkiyle paralellik arz edecek biimde, Esad sonras zgr bir Suriye'nin ins balamnda sk sk sze konu oldu. Bu sz yllarca Ahmet Davutolu'na atf edilir. Kendisi bunu red etse de "romantik bir slmc" olarak eletirilmekten kurtulamaz. Oysa bu szn aslnda 5 Eyll 2012'de Cumhurbakan Erdoan tarafndan bir konumada sylendii anlald.

... inallah biz en ksa zamanda am'a gidecek, oradaki........

© Açık Görüş