srail'in Suriye'nin kuzeyinde faaliyet gsteren PYD glerine ve gneydeki Drzi topluluuna ynelik stratejisi, blgedeki merkezi otoritenin zayflamasn tevik etmeyi ve kendi gvenliini salama almay amalayan uzun soluklu bir hamledir. srail, kendisine dman ya da istikrarszlk kayna olabilecek bir Suriye'nin yeniden g kazanmasn istememekte; bu nedenle, lke iindeki farkl etnik ve mezhepsel gruplarla taktiksel ilikiler gelitirerek blgesel g rekabetinde elini glendirmeye almaktadr.

Prof. Dr. smail ahin/ Uluslararas Kriz Aratrmalar Merkezi Bakan

Orta Dou'daki etnik ve dini eitliliin zgn unsurlarndan biri olan Drziler, btn karakteri ve inan sistemlerinin gizlilii ile dikkat eken kapal bir topluluk nitelii arz etmektedir. Tarihsel olarak zerklik araylaryla ne kan ve merkezi otoritelere kar mesafeli bir tutum sergileyen Drziler, arlkl olarak Suriye, Lbnan, srail ve igal altnda bulunan Golan Tepeleri'nde, dalk ve krsal blgelerde yaamaktadr. Geim kaynaklar byk lde tarm ve hayvancla dayanan bu geleneksel yapl toplum, bulunduklar lkelerin siyasi ve toplumsal yaplar erevesinde farkl sosyo-ekonomik koullara sahiptir. Lbnan ve Suriye'deki Drzilerin aksine, srail'de yaayan Drziler; orduya katlm ve kamu kurumlarnda alma imknlar sayesinde, blgedeki dier Drzi topluluklara kyasla daha avantajl bir ekonomik ve toplumsal konuma ulamlardr. srail hkimiyeti altnda yaayan Drzi nfusu yaklak 150 bin civarndadr; bunlarn 23 bini ise Golan Tepeleri'nde ikamet etmektedir. srail hkmeti, grece daha iyi yaam koullarna sahip bu topluluu, Suriye'nin gneyine ynelik yaylmac politikalarnn bir arac olarak kullanmaktadr.

srail'de yaayan Drzilerin grece daha iyi koullarda bulunmas ve bu durumun srail'in Suriye'nin gneyine ynelik politikalarnda arasallatrlmas, Suriye'deki Drzi topluluunun demografik ve corafi yapsn daha da stratejik hale getirmektedir. Suriye'de yaayan yaklak 700 bin kiilik Drzi nfus, lke genelinde drt ana blgede younlamtr. Yaklak 25 bin Drzi, kuzeybatda yer alan dlib iline bal 18 kyde yaamaktadr. Bunun yan sra, 30 bin civarnda Drzi gneybatdaki Kuneytra ilindeki Hermon Da (Cebel el-eyh-eyh Da) evresinde ikamet etmektedir. En byk Drzi yerleimi ise lkenin gneybatsnda yer alan Sveyda ilinde bulunmaktadr. Ayrca, am'n gneydousundaki Ceramana (Jaramana) blgesinde yaklak 50 bin Drzi yaamaktadr. Bu dalm, Suriye iindeki Drzi varlnn hem yerel dengeler hem de d aktrlerin mdahale kapasitesi asndan ne denli kritik bir konumda olduunu ortaya koymaktadr.

Arap kimlii nemli bir faktr

srail hkimiyeti altndaki Drziler ile Suriye ve Lbnan'daki Drzi topluluklar arasndaki en dikkat ekici fark, kimlik algsnda ortaya kmaktadr. Suriye ve Lbnan'daki Drziler iin Drzilik dini bir kimliktir. Bu insanlar etnik adan ise kendilerini Arap olarak tanmlamakta ve bu kimlii gl bir biimde muhafaza etmektedirler. Buna karlk, srail'in........

© Açık Görüş