Trkiye'de eitimin evrensel normlar dlanmadan yerlilemesinde en nemli engel Bat'dan ithal edilen ve evrenselmi gibi sunulan kavramlarn hkimiyetidir esasen. Psikoloji, pedagoji, sosyoloji gibi disiplinlerle ilgili tarihe mal olmu onca yerli kaynak ve bilginin reddedilmesi aslnda bu disiplinlerin sadece Bat literatryle mmkn olabilecei ynndeki s bir inancn rndr.

Prof. Dr. Bayram zer/ Ondokuz Mays niversitesi Eitim Fakltesi

Gnmz dnyasnda eitim meselesi yalnzca bilgi aktarma ya da beceri gelitirme deil, ayn zamanda bir medeniyet, kimlik ve anlam meselesi haline gelmitir. Trkiye'de sregelen eitim tartmalarnn en can alc noktas ise eitimin yerlilii ve zgnldr. Ancak yerli bir eitim sisteminden sz edebilmenin n koulu, ncelikle ilim arzusunun toplumda yeniden canlandrlmasdr. nk bugn eitim, retime indirgenmi, retim ise snav baars, skor ve gsterge odakllk zerinden ekillenmitir. Byle bir ortamda ne derinlikli dnce geliebilir ne de entelektel bir gelenek oluabilir. te bu yaz Trkiye'de yerli bir eitim anlaynn inasn merkeze alan, kavramlar, kurumlar, dnce sistemleri ve ilim gelenei zerinden ekillenen bir dirili arsdr.

Bugn Trkiye'de eitim sistemi bireyin bilgiden bilgelie doru derinlemesini, anlam retmesini ve hakikate ulamasn amalayan ilim geleneini terk etmi, onun yerine sonu odakl bir retim anlayna dnmtr. Okullarda, niversitelerde, hatta yksek lisans ve doktora dzeyinde bile yaplan almalarda ama bilgiye ulama deil, var olan bilginin snanmas ve yorumlanmas zerine younlalmaktadr. Bilimsel almalar yeni bir bilgi bulmak ve bir yntem gelitirmek yerine, bulunan ve gelitirilen bilgi ve yntemleri denemekten teye geemiyor. Ancak gerek anlamda bilimsel gelime ve aratrma-gelitirme aslnda bilgiyi kefetmek ve yeni ve zgn yntemler ortaya koymakla mmkndr.

lim bir insann kendisini ve evreni anlamaya ynelik samimi araydr. Bilimsel alma bir nevi insann dnyay ve varlk alemini anlama almasdr. Bu aray herhangi bir meslek edinme ya da snav kazanma abasyla kartrlmamaldr. Bu balamda ilim arzusunun uyanmas bireyin kendisine, topluma ve varla dair sorduu sorulara cevap aramas ile mmkndr. Ne var ki bugnk eitim anlay, bu trden varolusal ve derinlikli sorular deersiz grmekte, standardize edilmi snav sistemleri ve baar ltleri zerinden bireyleri deerlendirmektedir. Bu anlayn sonucunda ise eitim retime, ilmi almalar ise belli i ve mesleklerin edinilmesi srecine dnmektedir. Bu anlay deiikliinin sonucunda ise gnmzde olduu gibi nc ve yn gsterici bilimsel ve ilmi almalar ortaya konulamamaktadr.

Yaadmz eitimsel ksr dng zihinsel bir kuatmay temsil etmektedir. Tpk nne izilen kurun kalem izgisini fiziksel engel zannedip duraksayan bcek gibi, eitim sistemimizdeki bireyler de grnmeyen snrlarn dna kamamakta, dairesel bir dng iinde dolanmaktadr. Bu dngy yaratan en nemli unsur ise bilgiye nasl ulatmz deil, bilgiye neden ulamak istediimize dair zihinsel berrakla sahip olmamamzdr.

Birileri........

© Açık Görüş