menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Tek Parti zamanı ihmal dolayısıyla ordunun düştüğü vaziyet

4 0
31.01.2025

1936'daki ve 2025'teki Kemalist varakpareler, ordunun tek parti dneminde en ada silahlarla tehiz edilip hazr olduunu sylese de birok kaynakla artk aikr olmutur ki; ordu, mahrumiyet ve ar derecede geri kalmln iindeydi.

mer Ekrem Keeci/ Yazar

Balatld gnden beri Kemalist propaganda, harap ve pislik iinde braklan bir evin salam ve temiz grnen ufack duvar parasna zumlanarak ne kadar mhim eser ortaya konduunu anlatmaya alan kimselerin batt trrehat derekesini aamamtr. Filhakika bu yle berbat derecede bir yalan ve yanl furyasdr ki, hemen her eit kaynaktan ve hemen her tr grte mehazdan tekzip ve bertaraf edilmesi mmkndr. Yani nereden tutulsa elde kalr ancak alay etmeye bile mahal brakmaz. Zira istihza bile belli derecede muhatap almak ve en ednasndan da olsa dnceye konu yapmaktr.

Getiimiz gnlerde bu iin varakparelerinden birinde de anlattmz kabilden 1936 ylnda yazlm yle bir iddiaya yer verildi: "Ordumuz denizde, havada, karada kuvvetlidir. Trk askeri an en yeni silahlar ile donanm olarak vatan savunmaya hazrdr." Bu iddiann da tm "gen Cumhuriyet" (yani esas itibaryla Tek Parti) devrinin hakikatini ifade ettii savunuldu.

"Milli Mcadele yllarndan bile daha geri haldeydi"

Bizatihi ordu mensubu olarak o yllar yaayan, 27 Mays'n da en nc isimlerinden olan Dndar Seyhan ise 180 derece farkl bir tablo sunmutur:

"Garp Cephesi'nde sknet devam ettike bizde de tel ve endie artyordu. Harbin teknik ve taktiinde yeni bir r almt. Biz henz Birinci Dnya Harbi'nin kaidelerini renmee alyorduk. Elimizdeki silhlar o devirden kalma, teknik o devrin teknii, taktik ylesine... Kafalara dank diyor halimiz. Kafaya gerein tokman yemisin neye yarar. Bu perianlk bir hamlede dzelir mi? Hemen ayak uydurmaya kalksan yllar alr toparlanma. O da ar sanayin olacak, paran olacak, her eyden evvel kafas modern Dnyaya yatm ehl personelin olacak. O gnk halimiz malm... Her noktada cbr, her alanda ksr braklmz. Daha o gnk dar grmzle, Trk ordusunun bandaki Mareal'n yllarla nasl byk bir gaflet iinde Trk Silhl Kuvvetlerini, Mill Mcadele'yi yapt zamandan da daha ihmal edilmi bir durumda braktn idrak etmemee imkn yoktu."

Grld gibi Seyhan da, sihir yapar gibi insanlar maniple edenlerin ortaya kard yalan ylan tarafndan yutulmu ve ancak 2. Cihan Harbi gereiyle yzleince aym. Ancak 27 Mays vatana darbe hyanetine kadar srkleyen tespit ve fikretmedeki arzas ona sorumluluu sadece Fevzi akmak'a yklettirmi. akmak ise, devrin bir baka ve ok mhim ahidi Kzm Karabekir'e gre sorumluluu baka yerde grmektedir. Karabekir, ordunun gelitirilmesi iin verdii layihalar umursanmaynca ordu mfettiliinden istifa karar alp 26 Ekim 1924'te bunu bildirir. Fevzi akmak'n buna cevab iin bkz. Karabekir, Nutuk'a Cevaplar, c. 7, s. 2008.

Dndar Seyhan'n ayd ve yazd gerekse mthi bir vurgu: Ordu Milli Mcadele devrinden bile daha geri braklmtr.

Devamla, o yllarda toplar yrtebilecekleri salam zemine sahip bir yol bulamadklarn ve sadece top yrtlecek yol yaplmas srecinin bile fevkalade uzadn da yle anlatr:

"Her gn eit eit haberler alyorduk: 'Yol ihale edilecek, edildi, balanacak, vazgeilmi, yol yle, yol byle' Mays...Haziran. En ufak bir hareket yok. Olsa da artk mit kalmad... Balansa da, bitmezdi ki artk yol... Kendi bamzn aresine bakmak en doru hareket olacakt." Seyhan, en nihayet tam 2 sene sonra menzile ulaabildiklerini belirtir.

Kemalistler ada bombalama ara ve imknlarn doru dzgn temin edememilerse de yalan bombardmannda geri kalmamlard. Seyhan'n rneini verdiimiz varakparedeki gibi devrin yalan bombardmanyla nasl uyutulan ve yutulan kimselere dntklerine dair muazzam bir baka itiraf daha mevcut:

"kz kollar tekil ederdik. Bu kz kollarn yle mesafelere ikmale memur ederdik ki arabann iine alabileceinin iki misli yk koysanz ve bu yk sadece kzlerin yemi olsa, yalnz kzlere yetmezdi... O plnlar da st makamlarca tasdik edilir gelirdi. Ve biz bu plnlar 3. Dnya Harbinin teknii iinde hazrlyor zannederdik kendimizi..." (Glgedeki Adam, s. 9-11, 30.)

2. Cihan Harbi vakti gelmiken gerideki 1. Cihan Harbi artlarna anca tutunup kendini nc harp dnemine umu sanmak; Kemalist propagandann adamn akln nasl aldna ve "aydn" oluyor zannederken cehalet karanlnn en pespaye derinliklerine nasl yuvarladna dair mthi bir misal.

2014'te yaynlanan Sabit etin'in "kinci Dnya Sava'nda Trk Ordusu: Aktif Tarafszlk erevesinde Asker Hazrlklar" serlevhal doktora tezinde de,........

© Açık Görüş