Onu anlamann yolu, sadece syan Ahlkn ya da Maarif Davasn okumaktan gemiyor. Orhan Okay'la yapt mektuplamalarda, asl Topu ortaya kar. Orada ne akademik poz verir, ne krs diliyle konuur. Orada bir fikir adamnn yalnzl, sancs, ruh rpn vardr.

Musa Kazm Arcan / TYB Genel Bakan

Bir isyan adamyd Nurettin Topu. Ama yle barp aran, kendini vitrinde sergileyen trden deil. Onun isyan sessizdi, ama derin. Kaleminde saklyd, satr aralarnda byyordu. Ne sisteme yaranmaya alt, ne toplumun hamasi alkna talip oldu. Fikre, hakikate ve en ok da ahlka yasland. Kimi zaman yalnz kald, kimi zaman dland. Ama hi eilmedi. Emrolunduu gibi dosdoru oldu. ok sevdii Peygamberi ve fikri takipisi olduu Akif gibi.

Topu, Felsefe Doenti olmasna ramen kendini "felsefe muallimi" olarak tanmlyordu. Bugnn bile muteber grlen akademik titrlerinden uzak, sade ama derin bir tanm. nk onun derdi akademik unvanlar deil; irfan, dnceyi, sorumluluu gen nesillere tamakt. Eitimin znesi olan "insan"a odakland. Kitaplarn da, snfn da, dergilerini de bu sorumlulukla ekillendirdi. Onun "maarif davas"n hl ciddiye almadmz iin bugn eitim sistemimiz, bir trl, arzu edilen ideal insan ina edemiyor.

Dncede, vicdanda, ahlakta bir dirili

Bir filozof olarak Topu'nun en byk fark uydu: Bat'y bildi ama ona teslim olmad. Fransa'da, Sorbonne'da Blondel'in "hareket felsefesi" ile tant. Ama rendiini ithal etmedi. Hareketi, Trk dnce hayatna kendi kelimeleriyle yerletirdi. Onu entelektel bir gsteri arac deil, bir ahlaki uyan biimi olarak kulland. "Hareket" dedii ey, sadece fiziki eylem deil; dncede, vicdanda, ahlakta bir diriliti. Descartes'n "Dnyorum, yleyse varm"na karlk onun dnyasnda "Hareket ediyorum, o hlde yayorum" vard.

Ama bu hareketin nndeki en byk engel, kendi iimizdi. Topu'nun isyan da buradan dodu. Ahlkszlk, cehalet, tembellik, iki yzllk, sahtekrlk... Bunlara tahamml yoktu. En sert yazlarn dindarlk........

© Açık Görüş