OECD verilerine gre erkekler, kadnlara kyasla daha yksek intihar oranlarna sahip. Dnya Salk rgt'nn raporlar, erkeklerin kadnlardan daha erken ldn, daha fazla psikolojik rahatszlk yaadn ve salk hizmetlerine eriimde daha byk engellerle karlatn ortaya koyuyor. UNESCO'ya gre ise erkekler, zellikle ortaretimde akademik baar asndan geride kalyor. Yani bir zamanlar gl ve dayankl olmann sembol olan erkeklik, artk bir kriz iinde.

Mehmet Krtorun/ Yazar

Toplumun katmanlar deiiyor, teras teras ykselen bir dnm yaanyor. Erkekler, bildikleri dnyann kayganlatn hissediyor; kurallar yeniden yazlyor, roller zlyor, hayat bambaka bir ritim kazanyor. Richard V. Reeves'in Adamlar ve Oullar eserinde iaret ettii gibi, erkekler bu yeni dzenin iinde yollarn bulmakta her geen gn daha fazla zorlanyor.

Kadnlar eitimde ve i dnyasnda hak ettikleri ykselii yaarken, erkekler ayn hzla geriliyor. Bir zamanlar glerini belirleyen meslekler, altklar sorumluluklar, iinde kendilerini var ettikleri roller, yava yava silikleiyor. Reeves, bu deiimi sadece bireysel bir bocalama olarak deil, derin bir toplumsal sarsnt olarak ele alyor. Akademik baars gerileyen oullar, i dnyasnda rekabet gcn yitiren adamlar ve evin merkezinden ekilen babalar... Erkeklerin kayplar, sadece kendi i dnyalarna deil, topluma da yeni bir ekil veriyor.

Bat'da bu deiim oktan belirginleti; snflardan, ofislerden, evlerden ekilen erkek figr, bir dnemin sonunu haber veriyor. Trkiye'de de benzer bir serven yaanyor. Erkek ocuklar akademide geri dyor, i dnyasnda sarslyor, baba figr giderek solgunlayor. Hayatn iinde, erkekler iin alan yollar kapanrken, yeni yollarn nereden geecei henz belirsiz.

Bir erkek, iinde byd baheyi terk ettiinde, yeni bahenin yollarn tek bana bulabilir mi? Reeves'in sorduu sorular, yalnzca bireysel kayglar deil; bunlar, toplumun hangi terasta durduunu, hangi manzaraya baktn belirleyen sorular. Eer bir dnm yaanyorsa, bu dnmde erkekleri kim, nasl tayacak? Yeni bahelere, yeni katlara, yeni hayatlara nasl geilecek? Ve en nemlisi, erkeklerin kendini yeniden tanmlad bu dnyada, yol gsteren kim olacak?

Erkeklik, gemiin yk ve toplumsal dnm

Tarih, kat kat ykselen bir yap. Orta a'a "Karanlk alar" denmesi, o dnemde yaayan biri iin ne kadar anlamszsa, belki de be yzyl sonra tarihiler 21. yzyla bakp, "Bu insanlar kendi Karanlk alar'nda yayordu" diyecek. Bugn, teknolojinin ve bilginin anda olduumuzu sanyoruz. Oysa kendimizi nasl tanmladmz, yaadmz gerei deitirmeye yetmiyor.

John Steinbeck'in Gazap zmleri'nde, Joad ailesi yalnzca alktan ve yoksulluktan kamyordu; onlar, kendilerine ait bir dnya kurmann peindeydi. Bugnn insan da benzer bir yolculukta. George Orwell'in Paris ve Londra'da Be Parasz eserinde anlatt gibi, sistemin dna denler, toplumun eperlerine itilenler giderek artyor. Bir zamanlar toplumu elleriyle ina eden erkekler, imdi o toplumun deien ritmine ayak uydurmakta zorlanyor. Sanayi ann yerini insan odakl mesleklerin ve dijital becerilerin belirledii yeni bir dzen alrken, erkekler kendilerini hzla darda buluyor.

Bu yalnzca bireysel bir mesele deil. Arthur Miller'n Satcnn lm'nde Willy Loman, hayallerinin kyle srklenirken, bugnn erkei de toplumsal dnmn iinde kayboluyor. Eitim ve i dnyas, erkekler iin giderek daha zorlu bir alan haline geliyor. Erkek retmenlerin azalmas, gen erkeklerin akademik baarsn etkiliyor. Bu da onlarn gelecekte i dnyasnda rekabet glerini kaybetmelerine ve toplumsal rollerinde geri planda kalmalarna yol ayor.

Ve bu sadece kariyer ya da eitim meselesi deil. Erkekler daha fazla intihar ediyor, daha erken lyor, daha fazla hastalanyor ve psikolojik bunalmlarla bouuyor. OECD verilerine gre erkekler, kadnlara kyasla daha yksek intihar oranlarna sahip(OECD, 2023). Dnya Salk rgt'nn raporlar, erkeklerin kadnlardan daha erken ldn, daha fazla psikolojik rahatszlk yaadn ve salk hizmetlerine eriimde daha byk engellerle karlatn ortaya koyuyor (WHO, 2023). UNESCO'ya gre ise erkekler, zellikle ortaretimde akademik baar asndan geride kalyor. (UNESCO, 2022)

Bir zamanlar gl ve dayankl olmann sembol olan erkeklik, artk bir kriz iinde. Toplum, erkeklerden gemite sahip olduklar rollerin dna kmalarn bekliyor; ama bu dnm srecinde onlar nasl destekleyeceini bilmiyor. dnyasnda geleneksel rollerin yerini esnek, duygusal zek gerektiren pozisyonlar alyor; ancak sistem, erkekleri bu yeni dnyaya hazrlamakta yetersiz kalyor.

Belki de biz, bugn "aydnlk" bir a olarak........

© Açık Görüş