Diasporadaki nfus younluunun tersine g edebilmesi iin, kalknmaya dnk ilevsel planlamann yaplmas ve tm kurumlaryla Suriye'nin yeniden inaya hazrlanmas gerekmektedir. Nfuz gcnden planlama ve kurumsallamada, nfus gcnden ise kalknma ve inada yararlanmak yerinde olacaktr.

Do. Dr. Bekir Gndomu/ Siyaset Bilimci, USKAM Bakan Yardmcs

Arap Bahar sonras 2011'de patlak veren olaylarn ardndan yaanan kaos ile birlikte milyonlarca Suriyeli baka ehirlere ya da lkelere g etmek durumunda kald. Suriye'ye komu Trkiye, rdn ve Lbnan gibi lkeler, gmenlerin bu noktada birinci derecede doal hedef lkesi haline gelirken Avrupa lkeleri de birou iin nihai var noktas olarak grld. Avrupallar snrlarna ynelen Suriyeli gn durdurabilmek iin "Kale Avrupa"s ina etmenin telana derken Trkiye bata olmak zere blge lkelerinin siyasi, iktisadi, sosyal politikalar da kitlesel Suriyeli g sonras etkileim ve gerilimlere sahne oldu. 8 Aralk'ta Baas/Esad rejiminin dt Suriye'de bugn lke dnda 8 ila 10 milyon mertebesinde bir nfusun yaad tahmin ediliyor. Yeniden ina srecine ynelen Suriye'de lke dnda yaayan nfus ve nfuz gcne sahip diasporann potansiyeli ve Suriye'ye olas katklar gelecee ok daha umutla baklmas balamnda bir frsat olarak ne kyor. Bugne kadar anavatanna arlkl olarak insani yardm alannda destek veren Suriye diasporasnn, yeni dnemde bu katksn ekonomik kalknma ile siyasi, idari ve toplumsal yapnn inasna ynlendirmesi bekleniyor. Zira Suriye diasporasnn bunu baarabilecek potansiyele ve gce sahip olduuna inanlyor.

Suriye diasporasnn nitelii

Modern dnemde anlam genilemesine urayan bir kavram olarak diaspora, "anavatandan uzakta yaayan" insanlarn "eylem ve sylem birliktelii"ne vurgu yapmaktadr. Diaspora yalnzca bir topluluk anlam iermemekte; etkileimin, paylamn ve ilikilerin olduu canl ve dinamik bir yapy ifade etmektedir. Bu durum, birey ya da gruplarn diasporann etkisini idrak etmesini ve bu kapsamda zerine den sorumluluu yerine getirmesini zorunluluk haline getirmektedir. Bu nedenledir ki, diasporann oluumu ve srdrlebilir hale gelmesi iin gmen topluluunun eitim, kltr, meslek ve gelir balklarnda belli bir seviyeye ulamas gerekli grlmektedir.

Gemi dnemlerde de yaanmakla birlikte, Suriye'den yurtdna g olgusu ve Suriye diasporas, esas itibariyle 2011 sonras lkede yaanan atmalar sonras oluan kitlesel g dalgalar nedeniyle dnya gndemine girdi. Milyonlarca kiinin yerinden edilmesiyle birlikte bugn dnyann birok lkesinde Suriyelilere rastlamak mmkn hale geldi. Bu byk nfusu, g etme sebepleri bakmndan, iki ksm halinde ele almak gerekiyor. Birinci ksmda Avrupa ve Amerika ktasna yerleenler, ikinci ksmda ise Trkiye, rdn ve Lbnan gibi komu lkelere yerleenler yer alyor.

Bilhassa Brezilya, ili, Venezuela ve Amerika'da yaayan Suriyelilerin ounluu 150 yllk tarihe sahip gemi g hareketlilikleriyle bu lkelere yerleen ve anavatan ile balar byk lde nostaljik hviyete dnen topluluklar ihtiva ediyor. Bu topluluklar, atma ve i sava sonras oluan yeni diaspora alar kadar aktif olamasa da kltrel ve ekonomik adan bulunduklar lkelerde gl bir varlk gsterebiliyor. atmalarn balamasnn ardndan 2011 sonrasnda bu lkelere eitimli, nitelikli Suriyeli nfusun g hareketlilii balam, hatta bu lkeler Suriyeliler iin ak kap politikas uygulayacaklarn ilan etmiti. Ancak mesafenin uzak oluu bata olmak zere eitli nedenlerle bunun olduka snrl dzeyde kald biliniyor. Bununla birlikte yeni g hareketlilii, bu lkelerde anavatan ile etkileimi artrm ve Suriye diasporasnda hareketlenmeyi beraberinde getirmitir. Bu durum sosyo-kltrel etkinlik ve faaliyetlerin art ile insani yardm kampanyalar zerinden kolaylkla takip edilebilmektedir. Yine zellikle 2011 sonrasnda bata Almanya olmak zere Avrupa lkelerine ynelen ok sayda Suriyeli bulunuyor. Sadece Almanya'da 1,5 milyona yakn Suriyelinin yaad biliniyor. Bu oran,........

© Açık Görüş