Trump'n kresel siyasette yaratt depremler, Trkiye'nin kararl duruu ve am-SDG anlamas gibi kresel, blgesel ve yerel artlar terr rgtnn yolun sonuna yaklatn gstermektedir. Trkiye iin sahada elin tetikte, masada ise gzn terr rgtnn hareketlerinde olduu bir srece tam anlamyla giri yapm durumdayz.

Ahmet Arda ensoy/ Trkiye Aratrmalar Vakf, Aratrmac

Suriye'de devrim sonras yeni am ynetimi i ve d politikada saysz gndem ve sorunla ilgilenirken i politikada balca hedef devlet otoritesinin tm lkede salanmas olmutu. Esed rejimi kalntlarnn kalkmas, Drzilerle mzakereler gibi meselelerin yannda Suriye'nin kuzeydousundaki PKK/YPG igali de am otoritesini tehdit eden balca sorunlardan biri olmay srdrmekteydi. Bu dorultuda Suriye devlet bakan ara ile Suriye Demokratik Gleri (SDG)'nin szde komutan Mazlum Abdi arasnda am'da imzalanan anlama nemli bir adm olmutur. Her ne kadar srpriz bir adm olarak grnse de anlamann sebepleri, ierii ve muhtemel etkileri dnldnde Suriye'de devrim sonras srete uygulanan politikalarn doal bir sonucu olarak ortaya kt sylenebilir.

Peki bu anlama Trkiye iin ne anlama geliyor? Anlamann kapsam, uygulanmas ve muhtemel sonular, Trkiye'nin beklentilerini ne kadar karlayacak? Bu sorulara cevap aramak, yalnzca Trkiye'nin pozisyonunu ve muhtemel admlarn grmek iin deil, Suriye'de YPG igalinin ve lkenin geleceini ngrmek asndan da deerli olacaktr.

Anlamann ierii ve anlam

8 maddeden oluan anlamada ilkesel beyanlarn yan sra baz somut admlar yer alrken bunlarn hangi yntemle gerekletirileceinde mulaklklar bulunmakta. Anlamada ilk dikkati eken, SDG szde komutan Abdi'nin herhangi bir unvan ile deil yalnzca ad ile anlyor olmas. Bu, am'n SDG'yi eit bir aktr olarak grmedii veya herhangi bir meruiyet atfetmedii eklinde yorumlanabilir. Ayrca anlamada yoruma ak olmayan konularn banda igal altndaki blgelere dair herhangi bir zerklik vurgusu veya bunu artracak herhangi bir ima olmadan am'n otoritesinin kabul edilmi olmas geliyor. Dolaysyla terr rgtnn i sava boyunca peinden kotuu terristan projesi veya sre ierisinde talep ettii zerk stat gibi noktalardan byk bir geri adm att grlyor.

Dier taraftan anlamann 4. maddesiyle blgedeki tm sivil ve askeri yaplar ile snr kaplar, havaalanlar, petrol blgeleri ve hapishanelerin am'a devredilecek olmas, am'n savunduu niter Suriye yapsn dorudan yanstan bir nokta. Bu maddenin anlamadaki tek somut nokta olduunu vurgulamak gerekiyor. Dier maddeler eit vatandalk, sivil haklar gibi daha ilkesel uzla noktalarn vurgulamas asndan nmzdeki srete yeni Suriye anayasasnn yazlmas ve siyasi hayatn inas aamalarnda bir balama oturacaktr. Dolaysyla anlamada odaklanlmas gereken mesele, blgedeki sivil ve askeri kurumlarn am'n kontrolne gemesi ve bu srada silahl unsurlarn nasl bir yntemle merkezi orduya katlaca zerinde olacaktr. Ve yine belirtmek gerekiyor ki 4. madde bu adan da ak bir yol haritas nermemesi sebebiyle yoruma olduka ak. Yani bu adan ara ile Abdi arasnda imzalanan bu anlamann sahip olduu mulak dil sebebiyle taraflar arasnda bir iyi niyet beyan ve anlamazlk noktalarn srece yayma uzlas olduunu sylemek yerinde olacaktr.

Anlamann bir dier nemli noktas ise........

© Açık Görüş