Bu yıldırımın yol açmakta olduğu küresel yıkım ve şokun hasar tespitini, ya da insanlık adına kâr ve zarar hesabını yapmak için henüz vakit erken. Ama sürecin dinamiklerini ve niteliğini saptamak yolunda bir ilk adım olarak şu ana kadar öne çıkan üç aktörü yakın incelemeye almak mümkün: Başkan Trump, Başkan Yardımcısı JD Vance ve “gölge başkan” Elon Musk.

Ulusal ve küresel Trumpist düzen

Donald Trump, ilk günden itibaren ulusal ve uluslararası ekonomik ve siyasi kurumlara ve liberal ideolojik zihniyete savaş ilan etmiş bulunuyor. Ekonomide, gümrük tarifelerini yükselterek yalnızca Asya’dan (Çin) değil Avrupa ve Kanada’nın sanayi sektörlerinden ithalatı da düşürmeyi hedefliyor. Böylelikle ABD sanayisini ve imalat sektörünü canlandırabileceğini düşünüyor.

İç siyaset yapısını bürokrasiye açtığı savaşla dönüştürmeyi hedefliyor. Federal devlet kadrolarında geniş bir işten çıkarma kampanyası başlattı. Çıkarılan personelin yerini Trumpist kadrolar değil bilgisayar teknolojileri ve yapay zeka (AI) alacak. USAID ve NED gibi uluslararası yumuşak güç faaliyeti yürüten kurumlar öncelikli olarak hedef alınıyor çünkü Trump ve destekçileri bunların kuruluş amaçlarından sapmış birer “liberal karargâh” haline gelmiş oldukları kanaatinde. Trump’ın neşteri henüz sağlık ve savunma alanlarına ulaşmamakla birlikte federal devlet kurumlarında büyük değişimlere yol açması kaçınılmaz.

Trump, bürokrasiye egemen olduğunu düşündüğü liberal zihniyete de savaş açmış durumda. İlk icraatı olarak DEI uygulamalarını yürürlükten kaldırmış bulunuyor. DEI, federal kadro alımları, sanayi istihdamı ve iş dünyasında toplumsal sınıf, cinsiyet, ırk, din vb. temelindeki geleneksel ayrımcılık pratiklerini fırsat eşitliği sağlayarak aşmayı hedefleyen bir program. Eğitim sistemi ve üniversitelerin yapısında da benzer muhafazakâr restorasyon taleplerini dile getirdi. Bu dönüşüm için eğitim ve bilime tahsis edilen devlet fonlarını silah olarak kullanacağa benziyor.

Uluslararası siyasetin Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği, NATO ve benzeri kurumları da Trump fırtınasının hedefinde. BM’nin bir organı olan Dünya Sağlık Örgütü’nden ayrılma kararı, Avrupa Birliği’ne karşı gümrük........

© Açık Gazete