YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Torosların koynunda sessiz sedasız haksızlığa karşı direnen Ümmühan Nine, yaklaşık 10 yıldır bir iğnesini bile alamadan barajın sularına gömülen evinden uzakta yaşıyordu…

Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Darıbükü köyünde inşa edilen baraj projesi için alınan acele kamulaştırma kararına karşı açtığı dava sürerken evi kasıtlı olarak su altında bırakılan Ümmühan Nine, yaklaşık 10 yıldır evinden uzakta geçirdiği zorlu bir dönemin ardından yaşamını yitirdi. 85 yaşında yaşamını yitiren Ümmühan Uysal, 6 köyü ilgilendiren acele kamulaştırma kararına karşı dava açmış, Danıştay tarafından haklılığı onaylansa da baraj şirketi dava sürerken evini su altında bırakmıştı. Ümmühan Nine’nin oğlu Hasan Uysal, annesini çok sevdiği köyünde defnedeceklerini dile getirdi.

Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Darıbükü köyünde nehir kıyısındaki evinde huzur içinde yaşarken, enerji üretimi amacıyla 6 köy için alınan acele kamulaştırma kararından haberi yoktu Ümmühan Nine’nin. 2016 yılında bir Mayıs sabahı haber geldi, “evlerinizi boşaltın” dediler ve 15 gün süre verdiler. Ümmühan Nine’nin iki katlı, küçük bir bahçesi, değirmen atölyesi bulunan evi vardı.

TEK DİLEĞİ HUZUR İÇİNDE YAŞAMAKTI

O günlerde artık 76 yaşına gelen Ümmühan Nine (Uysal), evini, ocağını çok seviyordu ve ömrünü huzur içinde burada tamamlamak istiyordu. Gelenek olduğu üzere, helal kazancından biriktirdiği kefen parasını bile hazırlayıp bir kenara koymuştu. Kimseye muhtaç olmadan, alnı ak, başı dik bu güzel toprakların havasını suyunu içine çeke çeke yaşayıp, huzur içinde öteki dünyaya göç etmek istiyordu…

KASIMLAR BARAJI VE HES İÇİN ACELE KAMULAŞTIRMA KARARI

Ama öyle olmadı. Ankara’da alınan EPDK kararlarının gölgesi kırsala nasıl düşer, hiç hesap edilmiyordu. Ümmühan Nine’nin köyünü su altında bırakacak olan Kasımlar Barajı ve HES projesi için 2012’de acele kamulaştırma kararı alınmıştı. Yüzlerce parsel arazi, onlarca ev için, ancak savaş koşullarında uygulanan bir düzenlemeyle halkın mülkiyet hakkına el konuluyordu.

KÖYLÜLERİN EVLERİNE 15 İLA 40 BİN TL ARASINDA DEĞER BİÇTİLER

Darıbükü köyünde halkın evlerine 15 ila 40 bin TL arasında değer biçilmişti. Bu parayı alın ve 15 gün içinde evi boşaltın deniyordu. Bir köylü, 15-20 yaşındaki ceviz ağacına 200 TL değer biçtiklerini söylüyordu. Bir kilo ceviz parasına koca bir ağaç! Ümmühan Nine kendilerine yapılan bu muameleyi içine sindiremedi. “Benim evimin değeri bu değil”, diyordu. Barajı yapacak şirket köylülere doğru dürüst bir bilgi de vermiyordu. Ümmühan Nine’nin oğlu Hasan Uysal, EPDK’ya yazılı başvuru yaparak kendilerine bilgi verilmesini istedi.

EPDK ‘BİZ SORUMLU DEĞİLİZ’ DEDİ

Bir kamu kurumu olan EPDK, “biz sorumlu değiliz, ilgili şirketle köylüler arasında bir mesele bu” diye yanıt verdi. Enerji Bakanlığı’na bağlı olan ve üretim lisansı veren kuruluş olan EPDK, açılan tüm acele kamulaştırma davalarında kurum olarak görünüyordu ancak gerçekte bu süreci özel şirketin yürütmesine seyirci kalıyordu.

EPDK’nın yanıtı tam olarak şöyleydi: “Lisans sahibi tüzel kişilik tarafından kamulaştırma bedellerine karşılık yapılan evlerle ilgili kurumumuzun herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.”

ÜMMÜHAN NİNE ‘ACELE EL KOYMA’ KARARINA DAVA AÇTI

Bu yazışmalarla ve endişeli bekleyişle geçen yaz aylarının ardından köylülerin birçoğu evlerini boşalttı. Ümmühan Nine’nin hem gidecek bir yeri yoktu hem de evini terk etmek istemiyordu. Barajda ise su tutmaya başlanmış, sular yavaş yavaş köyün arazilerini, evleri yutmaya başlamıştı. Ümmühan Nine, bu sırada alınan kararlara karşı iptal davası açtı.

MÜLKİYET HAKKININ GASPI

Bu neyin acelesiydi? Savaş mı çıkmıştı ülkede? Özel bir şirkete kullandırılan acele kamulaştırma (aslında el koyma) yetkisi halka karşı büyük bir laubalilik içinde kullanılıyor, kimseye doğru dürüst bir açıklama dahi yapılmıyordu. Yukarı........

© Açık Gazete