SEDAT YILDIRIM SARICI* – Sel gider izi kalır. İzler birbirini izler. Bir dizi kördüğüme dönüşür.

Sanatçı boykotları sanatı boykota da kapı aralar. Zaten 20 yıldır iktidar yasakladığı festivallar, kısıtladığı kültürel bütçeler, sansürlediği sanatçılarla sanat alanını darlaştırıyor. Bir de sokaktan boykot ve protesto sesleri yükselince sanat ve sanatçı iyiden iyiye köşeye sıkıştırılmış, yalnızlaştırılmış oluyor.

Ses sanatçısı bir yuttaşımızın yurdumuzdaki bir konseri öncesi protestosu haberlere yansıdı. 17 Mayıs akşamı, İsrail doğumlu Linet (Menaşi), Filistin katliamı gerekçe gösterilerek sahneye çıkacağı gazino önünde 50 kişilik bir grup tarafından protesto edildi.

Linet, olayların yaşandığı esnada büyük bir endişeyle “Türkiye’ye Sesleniyorum Buradan… Can Güvenliğim Yok” açıklamalarıyla yardım talep etti.

Birkaç gün sonra da sosyal medya hesabından bir başka açıklamayla,

“Hiçbir halk, hiçbir kadın, hiçbir çocuk, hiçbir masum sivil kaderini bombaların gölgesinde yaşamamalı” diyerek duruş ve görüşünü beyan etti.

Boşuna endişelenmiyoruz. Linet’in yaşadıkları tek bir hadiseden ibaret değilmiş. Şöyle yazmış:

“İki yıldır konserlerimin iptal edilmesine, uğradığım tehditlere, gördüğüm baskılara, ölümle burun buruna yaşamama rağmen tek bir açıklama bile yapmadım.”

Bahsi geçen konser o gece iptal edildi ve Linet arka kapıdan çıkarıldı.

Biz şimdi arka kapıdan içeri girerek bu tür protesto veya boykotların yerküre tarihindeki bazı emsalleriyle temasa geçeceğiz.

Açık Gazete’de yayınlanan daha önceki yazılarımda ayrıntısıyla değindiğimiz birkaç örneği başa almak istiyorum.

Şilili sosyalist Victor Jara, gitar çalmasın diye işkenceyle elleri kırıldıktan sonra makinalı tüfekle taranarak 16 Eylül 1973’te öldürülmüştü. 40 yaşındaydı ve vücudunda 44 mermi deliği bulundu.

Victor Jara

Bir başka 40’lık cevher, dünya barışı için çırpınan besteci, şarkısözü yazarı, gitarist John Lennon (The Beatles üyesi), 8 Aralık 1980’de New York’ta silahla vuruldu.

İspanyol şair, oyun yazarı, ressam, piyanist, besteci Federico García Lorca, henüz 38 yaşındayken faşist diktatör Franco yanlısı güçler tarafından 19 Ağustos 1936’da öldürüldü.

Rap solist Tupac Shakur, 25 yaşındayken 1996 yılında Las Vegas’ta, ertesi yıl yine rapçi Christopher Wallace, 24 yaşında Los Angeles’ta öldürüldüler.

Tarihsel derinlikler de acılarla doludur.

“Zerre tamahım yoktur şu dünyanın varına / rızkımı veren Hüda’dır, kula minnet eylemem” sözlerinin yazarı Azerbaycanlı divan şairi Nesimi, yenilikçi dini görüşleri sebebiyle 1417’de Halep’te derisi yüzülerek öldürüldü.

“Hiç ellerin taşı bana değmez / ille de dostun gülü yaralar beni” diyen Anadolulu Alevi-Bektaşi Türkmen aşık Pir Sultan Abdal 1550’de Sivas’ta idam edildi.

Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen yazar ve şairlerinden, toplumcu gerçekçi akımın en güzel eserlerine imza atan Sabahattin Ali, 41 yaşındayken Milli İstihbarat Teşkilatı marifetiyle 1948’te katledilmişti.

Sabahattin Ali

12 Eylül 1980 askeri darbe komuta zinciri, kanser tedavisi için yurt dışına çıkış izni vermediğinden Ruhi Su, 20 Eylül 1985’te hayatını kaybetti.

Şairimiz Hasret Gültekin 22 yaşındayken, ozanımız Nesimi Çimen 62 yaşında, 2 Temmuz 1993’te Sivas’ta 33 aydın ve sanatçıyla birlikte yakılarak öldürüldürler.

Edebi kimliği ve yazarlığıyla kültür insanımız Hrant Dink, 52 yaşındayken, İstanbul’da milliyetçi ülkülerle işlenen bir cinayete kurban gitti (19 Ocak 2007).

Tutuklanan müzisyen arkadaşlarının serbest bırakılması için girdikleri ölüm orucu sonucu Helin Bölek, 3 Nisan 2020’de, İbrahim Gökçek, 7 Mayıs 2020’de hayatlarını kaybettiler. Her ikisi de Grup Yorum üyesiydiler.

2 Ekim 2022’de, Ankara’da “istek parça” sebebiyle 45 yaşındaki genç müzisyen Onur Şener’in boğazını cam bardakla keserek öldürdüler.

Ertesi yıl, (2 Mayıs 2023) İstanbul, Kadıköy rıhtımında bir kişinin “Ölürüm Türkiyem” adlı istek parçasını çalmadığı için 30 yaşındaki HDP gönüllüsü sokak müzisyeni Cihan Aymaz bıçaklanarak öldürüldü. Öldürürüm Türkiyem!

2020-2022 arası Covid 19 salgını döneminde Türk Müzik ve Sahne Sanatçıları Sendikası (MÜZİK-SEN) verilerine göre kapanan işyerleri sebebiyle işsiz/güçsüz kalan 100’ün üzerinde müzisyen intihar etti.

Mutlaka eksik kaldığım olmuştur. Özür dileyerek öldürme teşebbüslerini de ekliyorum.

1980 öncesi Cem Karaca & Dervişan konserinin otomatik tüfeklerle tarandığını, Edip Akbayram & Dostlar konserinin kurşunlandığını hatırlatmak isterim. Yurdumuzun en üretken ve gelişkin topluluklarından Dervişan bu sebeble dağılmıştı.

Cem Karaca & Dervişan

Hepimizin vergileriyle beslenen TRT’nin sansürlediği, boykot........

© Açık Gazete