MEYDANI OKUMAK
SEDAT YILDIRIM SARICI* – Şah Hatayi, “maslahatın nedir şarı sorarsın? / sarraf olmayınca girme şara sen” der.
Şar, Farsçadaki ‘şahr’ (şehir) kökünden gelir. Krallık, devlet anlamlarını da içerir.
Şehirleri şehir yapan meydanlarıdır. Meydan açık alan demektir. Halk açılacağı alanlarda haksızlıkları açığa vurur, karşı durur. Meydan okur.
Meydan denilince küresel manifestoların en çarpıcı emsallerine ev sahipliği yapan ‘Kızıl Meydan’ (Moskova) akla gelir. Bir bakarsınız Alman faşizminin yıkılışının yıl dönümünde 14000 askere 1100 askeri orkestra eşlik eder. Yüzlerce tankın geçit töreni ardından nükleer füzeler ufku karartacak “caydırıcı” senaryolarda figüratif rol alır.
Kızıllıkta yarışma söz konusu olunca bizim ‘Kızılay Meydanı’ (Ankara) daha manalıdır. Kızıllığımız Ay ile bağlantılıdır. Yüzümüz gökyüzündeki Ay’a dönüktür.
Ay’ın kızıl olduğu bir anı yakalamış ve savaşta, felaketlerde sağlık havale etmek için havadaki Ay’dan sembol icad etmişiz. Din, inanç, ırk, dil, sınıf, görüş farkı gözetmeksizin insan hayatı ve varoluşunu korumak, acıları dindirmek için kurulan Kızılhaç’a muadilizdir.
Depremzedelere çadır satmaktan yolsuzluk iddiaları rekorlarına her türlü rezalet çağına evrilsek de bayraklardaki beyaz ya da kızıl Ay’lar muradımızın evrensel istikametlerde olduğunun kadim ispatlarıdır.
New York meydansız bir şehirdir. Beton yığınında meydan kabullendikleri ‘Time Square’ daralmasında yürüyemez, nefes alamazsınız. Gökdelenler göklerdeki oksijeni yasaklamış, reklam çöplüğünde size boyun bükmek kalmıştır. Tarihsiz ve tarifsiz bir görgüsüzlüktür gökyüzünü kafeslemek. Ay’ı, yıldızı, güneşi bayraklara hapsetmek.
Pekin’deki ‘Tiananmen Meydanı’ 600 yıllık tarihi ve bir milyon insanı kucaklayabilecek genişliğiyle meydanların şahıdır. Gazabı da şahanedir. 1989’daki öğrencilerin özgürlük ayaklanmasında Çin Kızılhaç verilerine göre 2600 can kaybı yaşanmıştı.
1977’deki, Taksim Meydanı’ndaysa, 1 Mayıs Emekçi Bayramı kutlamalarında halkın üzerine açılan ateş sonucu 34 kişi hayatını kaybetmişti.
CHP’nin 29 Mart toplantısında ‘Maltepe Maydanı’nda 2 milyon 2 yüzbin kişinin protestoya katıldığı söylendi. Gerçek rakam öyle miydi, değil miydi epeyce bir tartışma mevzusu oldu ama hakiki etki rakamların üzerinde yetkili makamları tedirgin etmeye yetti. Alttakiler değil, üsttekiler korkuyor artık. Yargı, ordu, güvenlik, yürütme, tüm devlet ellerinde olmasına karşın.
MEYDANE ÇIKMAK
Meydan deyip geçmemek gerek diyordum ki
Hacivat söze girdi;
—– Bu işin sonu meydane çıkar Karagözüm.
Karagöz;
—– Meydane mi çıkar? Ben zaten sokakta yatıyorum, daha nereye çıkayım Hacivat?
Geçen Pazar günü NATO’ya karşı sosyalist ülkelerin kurduğu........
© Açık Gazete
