Urla, eski İyon kentlerinden Klazomenai'nin sınırları içindedir ve antik dönem sonrası Bizans İmparatorluğu zamanında Bryela yani Tanrının Kadını ( Meryemana) ismi ile anılmıştır. Yüksek olasılıkla , zamanla bir sessiz harf transpozisyonu ile Bryela, Voula'ya dönüşmüş olsa gerek. Eski Yunanca Vourla, sazlık demek..

Roma İmparatorları Antonius Pius ve Marcus Aurelius zamanda yaşayan Manisalı( Magnesia ad Siplum) gezgin Pausanius, Urla'nın eskiden bu yana özellikle ürettiği zeytinyağı ile ünlü olduğunu, tüm çevre kentlerin zeytinyağı satın almak için bu ticaret merkezine akın ettiğini yazar. Nitekim arkeolojik çalışmalar da büyük ölçekli yağ üretiminin yapıldığı zeytinyağı işliklerini ortaya çıkarmıştır. Bulunan gereçler arasında, zeytinin içerdiği suyun ayrıştırılmasında kullanılan toprak kaplar ile zeytin ezen havanlar ve öğürme taşları hemen göze çarpar. Neredeyse çağının fabrikası sayılabilecek boyutlarında farklı fonksiyonlara sahip kayaya oyulmuş onlarca devasa çukurlar, dünyada zeytinyağı işlemeciliğinin endüstriyel halde yapılmasının ilk kez Urlalılarca gerçekleştirildiğini kanıtlamakta..

Çaka Beyin 1080'lerde Urla'ya hakim olduğunu biliyoruz. Arada yüzyıllar süren Türk-Bizans çekişmeleri sonrasında, 1329 yılından itibaren Aydınoğlu Umur Bey bölgenin hakimi olmuş. 1425 yılında II.Murat zamanında da, Osmanlı hakimiyeti başlamış.
Osmanlı ve Cumhuriyet sonrası dönemde de, Urla hep başta zeytin ve üzüm olmak üzere tarımsal üretimle ilgili bilinirliğini devam ettirmiş, günümüzde de çoğrafi işaret haritasına kaydedilmiş,daha hasat edildiğinde hiçbir işleme maruz bırakılmadan yenilebilecek haldeki Urla Hurma Zeytini, Urla Karası Üzümü, Nohutalan Kavunu, Kınalı bamyası, Urla Sakız Enginarı, Radika ve Şevketi Bostanı ile,Urla fauna ve florası dikkat çekmeye devam etmiş..
Zamanın ruhuna uygun olarak, kent, kırsal kimliğini yitirip, kıyılarını üst gelir grubunca finanse edilen ikinci konut alanlarına dönüştürürken, geleneksel lokal tarım dinamiklerini de, turizmin gelişmesine paralel olarak küresel gastronomik destinasyon rotasına evriltmiş........

© 9 Eylül Gazetesi