Sosyal psikoloji ve kitleler
Gustav Le Bon, ömrü boyunca toplum ve kitle psikoloji üzerine çalışmış öncü bir Fransız sosyolog ve antropolog...
Kitleyi tanımak için öncelikle bireyin psikolojisini referans alarak ilerlemek gerektiğini savunuyordu ve sosyal psikolojik çözümlemelerin, tekil kişilerin psişik hallerinin bir bileşeni şeklinde formüle eden teorilerini insanlığa armağan etti. Ama çalışmalarının topluma yönelik olması, Gustav Le Pon'un sosyal eylemlere sempatik baktığı çıkarımını yaptırmamalı, O, başta Fransız Devrimi olmak üzere tüm devrimlere karşı bir kişilikti. Yığınların psikolojisi ile toplumu dönüştürmektense, nitelikli seçkinlerin programlarının kitlelere benimsetilerek uygulanmasının gerekliliğine inanıyordu. Bu konuda önerdiği metod ise şu idi: Bu programlar, direkt onaya sunulmamalı, sosyal topluluklara sürekli tekrar edilerek içselleştirilmesi sağlanmalı!
Günümüz perspektifinden bakıldığında pek de demokrasi yanlısı olmayan düşünceler kuşkusuz ancak bu konularla ilk kez ilgilenen bir kişi olması onun isminin günümüzde de sık sık hatırlanmasına yol açıyor.
Le Bon, önce kitlelerin düşünce yapısına, hayal gücüne odaklandı, nasıl hissettiklerini, nasıl düşündüklerini, değerlendirme tarzlarını inceledi. En son aşamada da bir fikrin ve bir inancın oluşmasını irdeledi. Bunların ardından tüm toplumu, şimşek hızı ile eyleme geçiren dinamikleri analiz etti. Ona göre 'şimşek hızı' metaforik bir tanımlamadır çünkü kitlelerde bazı fikirlerin aniden ortaya çıkması ve eyleme dönüşmesinin ardında uzun bir maturasyon süresi vardır! Le........
© 9 Eylül Gazetesi
